16 Οκτ 2007

Γιατί τους Κερκυραίους μας φωνάζουν "παγανέλια".



Ολοι γνωρίζουμε ότι η Κέρκυρα είναι νησί της βορειοδυτικής Ελλάδας.
Παλιά,μια από τις κυριώτερες ασχολίες των κατοίκων της Κέρκυρας ήταν η αλιεία.
Στην παλιά εποχή το σημαντικότερο και αποδοτικότερο μέσο αλιείας ήταν η τράτα.
Η τράτα είναι δύο μεγάλα διχτυα ενωμένα με μεγάλα μάτια που στην ένωση τους σχηματίζεται ο σάκκος συλλογής των ψαριών,ένα δίχτυ με πολύ μικρά μάτια που εγκλωβίζει τα ψάρια.Ολα αυτά τα δίχτυα εξοπλισμένα με φελλούς και βολίμι για να κρατιούνται ανοιχτά.Στα δύο μεγάλα δίχτυα είναι δεμένα δύο σχοινιά,ώστε να ρυθμίζεται η απόσταση του ψαρέματος από την ακτή.
Πως γίνεται το ψάρεμα?
Ενα καίκι φεύγει από την ακτή αφήνοντας την άκρη του ενός σχοινιού και ανοίγεται στην θάλασσα απλώνοντας τα δίχτυα.Σχηματίζει έτσι ενα ημικύκλιο με κεντρο του ημικυκλίου τον σάκκο συλλογής.Επιστρέφει φέρνοντας το σχοινί του άλλου διχτυού πάλι στην ακτή αλλά σε απόσταση από το πρώτο.
Στην ακτή λοιπόν,υπάρχουν από την κάθε μεριά του σχοινιού 3-5 τραβηκτές και αρχίζουν να καλάρουν.Τραβούν δηλαδή την τράτα στην ακτή συγχρονισμένα.
Τα ψάρια που έχουν κλεισθεί στο ημικύκλιο προσπαθούν να φύγουν απεγνωσμένα.Τα μεγάλα μάτια από το δεξιό και αριστερό μεγάλο δίχτυ ανοιγοκλείνουν και τους δημιουργούν πανικό.Ετσι η μόνη τους διαφυγή είναι να πάνε μπροστά που τους περιμένει ο σάκκος με τα μικρά μάτια.Και η αυτή η διαφυγή τους είναι μοιραία.Ο σάκκος τα εγκλωβίζει και δεν μπορύν να φύγουν.
Οπως λοιπόν καταλαβαίνετε αυτή η μέθοδος ψαρέματος ήταν αποδοτική γιατί η τράτα έπιανε όλων των ειδών τα ψάρια που είχε εγκλωβίσει.
Οι εργάτες της τράτας (οι τραβηκτές) δεν έπαιρναν μεροκάματο,αλλά το φαί τους και μερτικό από την ψαριά.
Οταν γινόνταν η διανομή,το αφεντικό κρατούσε για τον ευατό του τα καλά ψάρια,που τα μοσχοπουλούσε στην κεντρική ψαραγορά της Κέρκυρας και το λιανόψαρο το έδινε για μερτικό στους τραβηκτές.Αυτό το λιανόψαρο είχε την ιταλική ονομασία braganeli.
Εβαζαν,λοιπόν το braganeli στα κοφίνια και γυρνούσαν στα χωριά και στις φτωχοσυνοικίες της Κέρκυρας,να το πουλήσουν και να γυρίσουν το βράδυ στο σπίτι με μεροκάματο.
Επρεπε όμως να διαλαλήσουν το εμπόρευμα και το είδος του,για να κατέβουν οι πελάτες.
Η λέξη braganeli ήταν δύσκολη.Ετσι λοιπόν φώναζαν στις γειτονιές και στα χωριά:
Παγανέλι,παγανέλι!!!!
Κάποιοι από την απέναντι Ηπειρωτική Ελλάδα που επισκεπτόνταν την Κέρκυρα,είτε για να προσκυνήσουν τον Αγιο Σπυρίδωνα,είτε για να εμπορευθούν το λάδι ,που ήταν άφθονο στην Κέρκυρα,άκουγαν τις κραυγές των ψαράδων που διαλαλούσαν παγανέλι-παγανέλι και νόμιζαν ότι φώναζαν τους κατοίκους με το ονομά τους.Πίστεψαν δηλαδή ότι όλοι οι κάτοικοι της Κέρκυρας ονομαζόνταν παγανέλι.Και μας το κόλλησαν!!!