Θανάσης Σπίνουλας.Ο παραδοσιακός βάρδος της Κέρκυρας.

Θανάσης Σπίνουλας



Οι λαικοί βάρδοι της Κέρκυρας:Γ. Χονδρογιάννης, Θ. Σπίνουλας, Σπ. Σκορδίλης, Χρ. Μέξας, Τ. Μέξας

Βιολιτζής αυτοδίδακτος και δίχως μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, κάθε καλοκαίρι γίνεται ¨σήμα κατατεθέν" των κερκυραϊκών πανηγυριών. Όσοι έχουν ακούσει το νευρικό του παίξιμο και την χαρακτηριστική του φωνή καταλαβαίνουν γιατί είναι ένας και μοναδικός.

Γεννήθηκε στον Κάτω Γαρούνα στις 18 Μαρτίου του ΄30. Το ΄63 έφυγε για τη Γερμανία. Από το ΄50 όμως ξεκίνησε σιγά - σιγά να συμμετέχει με το βιολί του σε εκδηλώσεις που χωριού. Από το ΄77 και μετά που επέστρεψε στην Ελλάδα έγινε περιζήτητος από τους πολιτιστικούς συλλόγους και τις κοινότητες καθώς ο χαρακτηριστικός του ήχος είχε μαθευτεί από όλους.

Τον πρώτο δίσκο (45 στροφών) Κυκλοφόρησε πριν το ΄60 και είχε δύο τραγούδια, τη ¨Ρούγα" και τον ¨Γαστουριώτικο". Μεγάλο δίσκο έβγαλε έναν το ΄77 και έναν άλλο πρόσφατα με τραγούδια βασισμένα σε φόρμες παραδοσιακών τραγουδιών. Επίσης πήγες σε σχολή στα Γιάννενα έμαθε όλα τα ευρωπαϊκά, τα αργεντίνικα ταγκό και διάφορα άλλα είδη εμπλουτίζοντας τις υπάρχουσες γνώσεις του στο βιολί.
Η αγάπη του για τη μουσική και το μουσικό του αυτί τον έκαναν από τους πιο περιζήτητους βιολιτζήδες της Κέρκυρας.

Παραδοσιακές Κερκυραικές ενυμασίες και εξεσουάρ.

Διονύσιος Σολωμός και Κέρκυρα.

Διονύσιος Σολωμός (προσωπογραφία)



Ο Διονύσιος Σολωμός νεκρός σε σκίτσο του Διονυσίου Βέγκια.

Νικόλαου Κουτούζη, "Ο Διονύσιος Σολωμός βρέφος"

Ο Διονύσιος Σολωμός (1798-9 Φεβρουαρίου 1857) ήταν Ζακυνθινός Έλληνας ποιητής, περισσότερο γνωστός για τη συγγραφή τού ποιήματος Ύμνος εις την Ελευθερίαν το 1823, οι πρώτες δυο στροφές του οποίου έγιναν ο Ελληνικός εθνικός ύμνος. Κεντρικό πρόσωπο της Επτανησιακής σχολής, ο Διονύσιος Σολωμός θεωρήθηκε και θεωρείται εθνικός ποιητής της Ελλάδας όχι μόνον γιατί έγραψε τον Εθνικό Ύμνο, αλλά και γιατί αξιοποίησε την προγενέστερη ποιητική παράδοση (κρητική λογοτεχνία, Δημοτικό τραγούδι) και ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηματικά την δημοτική γλώσσα και άνοιξε τον δρόμο για την χρησιμοποίησή της στην λογοτεχνία.

Εκτός από τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, τα σπουδαιότερα έργα του είναι: Ο Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Πόρφυρας, Η Γυναίκα της Ζάκυνθος. Το βασικό χαρακτηριστικό της ποιητικής παραγωγής του είναι η αποσπασματική μορφή: κανένα από τα ποιήματα που έγραψε μετά τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν δεν είναι ολοκληρωμένο και με ελάχιστες εξαιρέσεις, τίποτα δεν δημοσιεύτηκε από τον ίδιο. Ο Κώστας Βάρναλης περιέγραψε εύστοχα την αποσπασματικότητα του σολωμικού έργου με την φράση «...(Ο Σολωμός) πάντα τα έγραφε, αλλά ποτές του δεν τα έγραψε»[1]

Στην Κέρκυρα ο Σολωμός βρέθηκε σύντομα στο στο επίκεντρο ενός κύκλου θαυμαστών και ποιητών, ενός πυρήνα από πνευματικούς ανθρώπους με μεγάλη μόρφωση, με προοδευτικές και φιλελεύθερες ιδέες, με αισθητική κατάρτιση και με αυστηρές αξιώσεις για την τέχνη. Τα σημαντικότερα πρόσωπα που με τα οποία συσχετίστηκε ο ποιητής ήταν ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο Ιωάννης και ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος, ο Ερμάννος Λούντζης, ο Nicolo Tommaseo, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Ιάκωβος Πολυλάς, ο Ιούλιος Τυπάλδος, ο Ανδρέας Λασκαράτος, ο Γεράσιμος Μαρκοράς.
Η διαθήκη του Δ. Σολωμού γραμμένη στην ιταλική γλώσσα.
Η διαθήκη του Δ. Σολωμού γραμμένη στην ιταλική γλώσσα.

Οι Πολυλάς, Τυπάλδος και Μαρκοράς ήταν οι «μαθητές» του Σολωμού, οι ποιητές που συγκροτούν την τον κύκλο των «σολωμικών ποιητών», από τον οποίο αρχίζει η ποιητική άνοδος της ελληνικής ποίησης, πολλές δεκαετίες πριν από την Αθήνα, όπου ο Κωστής Παλαμάς επιχείρησε μια δεύτερη ποιητική αναγέννηση, ως «αρχηγός» της Νέας Αθηναϊκής Σχολής.

Ο Σολωμός μετά το 1847 άρχισε να ξαναγράφει στα ιταλικά. Τα έργα της περιόδου είναι ημιτελή ποιήματα και πεζά σχεδιάσματα και κάποια απ’ αυτά ίσως σχεδίαζε να μεταφέρει στα ελληνικά. Το 1851 εμφανίστηκαν και σοβαρά προβλήματα υγείας και ο χαρακτήρας του έγινε ακόμα πιο ιδιόρρυθμος. Αποκόπηκε από φιλικά του πρόσωπα, όπως τον Πολυλά (οι σχέσεις τους αποκαταστάθηκαν το 1854) και μετά και την τρίτη εγκεφαλική συμφόρηση που έπαθε το 1856 δεν έβγαινε πλέον από το σπίτι. Πέθανε τελικά τον Φεβρουάριο του 1857. Ήταν τόσο γενική και στέρεη η φήμη του, ώστε όταν μαθεύτηκε ο θάνατός του όλος ο λαός πένθησε. Το θέατρο της Κέρκυρας έκλεισε, η Ιόνιος Βουλή σταμάτησε τις εργασίες της και αποφάσισε να κηρυχθεί πένθος για τον ποιητή. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο το 1865.

Ο Πολιτισμός της Κέρκυρας

Οι Κερκυραίοι διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις τους που έχουν διασωθεί μέσα στους αιώνες παρά τις αλλεπάλληλες κατοχές από ξένους κατακτητές.

Μπόρεσαν να αφομοιώσουν τα ξένα στοιχεία στον πολιτισμό τους και να τα συνδυάσουν με το ελληνικό στοιχείο με αποτέλεσμα αυτό το υπέροχο χαρμάνι που ξαφνιάζει τον επισκέπτη της υπόλοιπης ηπειρωτικής Ελλάδας.

Η ιδιαίτερη τραγουδιστή προφορά, το αστείρευτο κέφι για γιορτή και χορό, η αισιοδοξία, η ζεστή και αληθινή ανθρωπιά που αντιπροσωπεύει τις ελληνικές αξίες, η πλούσια επιχειρηματική δραστηριότητα με σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος, η βαθιά θρησκευτική πίστη που είναι φανερή από τις πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια που υπάρχουν παντού στο νησί, η απλότητα, η χάρη και η αρμονία είναι όλα στοιχεία που συνθέτουν τη φυσιογνωμία των ντόπιων που είχαν την τύχη να μην γνωρίσουν την Τουρκική κατοχή που στέρησε από την υπόλοιπη Ελλάδα την ευκαιρία να αναπτυχθεί για τέσσερις ολόκληρους αιώνες.

Σήμερα, για έξι μήνες το χρόνο η Κέρκυρα ζει στους έντονους ρυθμούς της τουριστικής αιχμής. Το πολύχρωμο πλήθος - που ξεπερνάει τον ντόπιο πληθυσμό - κατακλύζει τα ξενοδοχεία, τα μαγαζιά, τα εστιατόρια, τα μπαρ, τις ντισκοτέκ, το καζίνο αναζητώντας ξενοιασιά και διασκέδαση μέρα και νύχτα. Οι Κερκυραίοι μετατρέπονται από ήσυχοι αγρότες σε δραστήριους κοσμοπολίτες.

Τον Αύγουστο η γιορτή που διοργανώνεται μετά την δοξολογία στο ναό του Αγ. Σπυρίδωνα είναι ιδιαίτερα λαμπρή. Γίνεται μια αναπαράσταση του επεισοδίου της εξέγερσης, στη συνέχεια γίνεται η περίφημη βαρκαρόλα, παρέλαση από βάρκες απ'όπου λαϊκοί βάρδοι τραγουδούν με κιθάρες παραδοσιακά τραγούδια και πλωτές ολοστόλιστες εξέδρες με διάφορες παραστάσεις εμπνευσμένες από τη φαντασία και από τις παραδόσεις του νησιού και ντόπιους χορευτές που χορεύουν εν πλω υπό τους ήχους των τραγουδιών. Οι γλυκές μελωδίες και το όμορφο θέαμα συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου κατά μήκος του λιμανιού. Το τέλος της παρέλασης ακολουθούν φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που φωτίζουν με χιλιάδες χρώματα τον Αυγουστιάτικο Κερκυραϊκό ουρανό.

Αφορμή για γιορτή δίνουν και οι αγροτικές εργασίες όπως ο θερισμός, ο τρύγος ή και καθημερινές ασχολίες όπως το ψάρεμα. Την πρωτοχρονιά σύμφωνα με ένα τοπικό έθιμο προσφέρονται στους ξένους βλαστάρια βασιλικού σε ένδειξη φιλίας και φιλοξενίας.



Το Πάσχα, το Μεγάλο Σάββατο, οι Κερκυραίοι πετούν απ' τα μπαλκόνια τους κανάτια, έθιμο που συμβολίζει τη χαρά που ένιωσαν η Παναγία και η Μαρία η Μαγδαληνή στη θέα του ανοιχτού τάφου του Χριστού που αναστήθηκε.

Το βράδυ της Ανάστασης κόσμος απ' όλο το νησί συγκεντρώνεται στην πλατεία της Σπιανάδας όπου ο Μητροπολίτης και οι επίσημοι ανεβαίνουν σε μια εξέδρα και ψάλλουν το "Χριστός Ανέστη" που χαιρετίζεται με αμέτρητα πυροτεχνήματα στον ουρανό και καμπανοκρουσίες ενώ η πλατεία φωτίζεται από τις χιλιάδες λαμπάδες των πιστών.

Στη συνέχεια ο κόσμος δεν φεύγει γιατί ακολουθεί γιορτή με χορό και τραγούδι. Σε άλλες εκκλησίες η ανάσταση γιορτάζεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.

Ακόμη, οργανώνονται και πολλά πανηγύρια προς τιμή διαφόρων αγίων όπως την Παρασκευή της Διακαινησίμου (Ζωοδόχου Πηγής) στην Παλαιοκαστρίτσα, την Ανάληψη, στην περιοχή Ανάληψη και τους Αργυράδες, στις 8 Μαΐου και στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου) στην Κασσιόπη, στις 8 Ιουλίου (Αγίου Προκοπίου) στον Κάβο Λευκίμμης και στον Άγιο Προκόπιο, στις 20 Ιουλίου (Προφήτη Ηλία) στους Μαγουλάδες, στις 6 Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρα) στο Ποντικονήσι και τον Άγιο Ματθαίο και εξαήμερο Προσκύνημα στην κορυφή του Παντοκράτορα, στις 23 Αυγούστου (Παναγίας της Οδηγήτριας) στο Γαστούρι, τον Πέλεκα και τους Άγιους Δέκα και τέλος, στις 8 Σεπτεμβρίου στο χωριό Άφρα. Εκεί ζωντανεύει η μουσική παράδοση των κατοίκων με κυρίαρχα όργανα την κιθάρα και το βιολί που συνοδεύουν στίχους στην επτανησιακή διάλεκτο και πολλές φορές ατόφιες ιταλικές λέξεις.

Η μουσική και το θέατρο βρίσκουν εύφορο έδαφος να αναπτυχθούν στη Βενετοκρατούμενη Κέρκυρα και στις αρχές του 17ου αιώνα δημιουργείται το θέατρο του Σαν Τζάκομο που σηματοδοτεί την αρχή μιας εποχής πλούσιας καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ιδιαίτερα θεατρόφιλοι οι Κερκυραίοι οργάνωναν παραστάσεις σε σπίτια και πλατείες ακόμα και στη διάρκεια της πολιορκίας της πόλης από το ρωσοτουρκικό στόλο! Σήμερα παραστάσεις δίνονται στο Δημοτικό Θέατρο καθώς και στα δύο φρούρια από διάφορους πολιτιστικούς φορείς και καλλιτέχνες.

Το ιταλικό λυρικό θέατρο έβαλε τη σφραγίδα του στη μουσική παιδεία και παράδοση ενώ το έδαφος ήταν γόνιμο και για την ανάπτυξη της λογοτεχνίας με κύριο αντιπρόσωπο τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό. Εδώ δημιουργήθηκε και η πρώτη φιλαρμονική της Ελλάδας το 1840 από το Νίκο Μάντζαρο, συνθέτη που μελοποίησε τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν" του Σολωμού.

Σ' όλες τις εκδηλώσεις που συνοδεύονται από χορό μπορεί κανείς να θαυμάσει ζευγάρια σε εντυπωσιακές χορευτικές φιγούρες που με τα ζωηρά βήματα, τα χαριτωμένα τσακίσματα και το χαρούμενο ρυθμό μεταφέρουν ένα αίσθημα αισιοδοξίας στο θεατή. Η τοπική ενδυμασία των γυναικών χαρακτηρίζεται από ζωηρά έντονα χρώματα, κεντημένες ποδιές, πλούσια κοσμήματα, πολύχρωμα μαντήλια.

Αγιος Σπυρίδωνας.Ο Πολιούχος της Κέρκυρας.

Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε περί το 270 μ.Χ. στο χωριό Άσσια της Κύπρου. Στα νεανικά του χρόνια ζούσε ως ένας απλός αλλά πολύ ενάρετος βοσκός. Παντρεύτηκε και απόκτησε μια κόρη, την Ειρήνη. Μετά τη χηρεία του ασπάσθηκε το μοναχικό βίο, μελέτησε πολύ, απόκτησε μεγάλη σοφία και χάρη στις θρησκευτικές του αρετές, πολύ σύντομα έγινε Επίσκοπος της Τριμυθούντας. Έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο το 325, όπου και θαυματούργησε. Κοιμήθηκε το 348 μ.Χ.

Το λείψανό του, που διατηρήθηκε ακέραιο μετά την ταφή και ανέδιδε ευώδεις αναθυμιάσεις, αρχικά διατηρήθηκε σε εκκλησία της πατρίδας του. Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Άραβες, μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, το 691. Τρία χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, ο ιερέας Γεώργιος Καλοχαιρέτης μετέφερε το λείψανο, μαζί μ' εκείνο της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, σ' ένα χωριό κοντά στην Άρτα και στη συνέχεια για μεγαλύτερη ασφάλεια μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα.

Αν υπάρχει κάτι με το οποίο η Κέρκυρα είναι έκτοτε αναπόσπαστα δεμένη μέσα στη νεότερη ιστορική της πορεία, σίγουρα είναι ο προστάτης και πολιούχος της Άγιος Σπυρίδων. Η λατρεία των Κερκυραίων στον θαυματουργό τους Άγιο δεν είναι απλά ένα οποιοδήποτε θρησκευτικό συναίσθημα, είναι η αγάπη, η ελπίδα και η παρηγοριά τους.

Το Σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνος λιτανεύεται στην Κέρκυρα κάθε χρόνο τέσσερις φορές:

1. Την Κυριακή των Βαΐων σε ανάμνηση θαύματος για την απαλλαγή των κατοίκων από την πανώλη, το 1629.
2. Το Μεγάλο Σάββατο σε ανάμνηση θαύματος για τη διάσωση της Κέρκυρας από δεινή σιτοδεία, το 1533.
3. Την 11η Αυγούστου σε ανάμνηση θαύματος που συνδέεται με τη διάσωση της Κέρκυρας από την τρομερή επιδρομή των Τούρκων το 1716.
4. Την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου σε ανάμνηση θαύματος για τη διάσωση των κατοίκων από μια δεύτερη επιδημία πανώλης, το 1673.

Η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται στις 12 Δεκεμβρίου.

Η εκκλησία, η οποία στεγάζει σήμερα το σεπτό Σκήνωμα του Αγίου, κτίστηκε στα 1589 και ανήκει στο ρυθμό της μονόκλιτης βασιλικής. Το ψηλό και πυργωτό καμπαναριό, ως συμπλήρωμα της εκκλησίας, κτίστηκε το 1620. Το σημερινό τέμπλο του ναού, καμωμένο από μάρμαρο της Πάρου, κατασκευάστηκε το 1864 και είναι έργο του Αυστριακού αρχιτέκτονα Μάουερς. Η ουρανία είναι ζωγραφισμένη από τον κερκυραίο ζωγράφο Νικόλαο Ασπιώτη το 1852, ενώ οι εικόνες του τέμπλου είναι φτιαγμένες από τον επίσης κερκυραίο ζωγράφο, Σπύρο Προσαλένδη. Η σημερινή μεγαλόπρεπη λάρνακα φτιάχτηκε στη Βιέννη το 1867. Είναι από σκληρό, πολυτελές ξύλο με εξωτερική ασημένια επένδυση. Βρίσκεται τοποθετημένη μέσα στην κρύπτη, η οποία δημιουργήθηκε ειδικά για να δεχθεί το ιερό λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος γαλήνιος και σεμνός, τείνει πάντοτε «ευήκοον ους», όχι μόνο προς τους Κερκυραίους αλλά και προς τους χιλιάδες ξένους επισκέπτες, οι οποίοι ευλαβικά ζητούν καταφύγιο στη χάρη του.

Λιστόν

Συγκρότημα κτιρίων στη δυτική πλευρά της Σπιανάδας, που άρχισαν να κτίζονται κατά τη διάρκεια της Β΄ Γαλλικής κατοχής στο νησί (1807-14).

Οι εργασίες συνεχίστηκαν και κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας (1815-64), όταν έγινε η επέκταση των τοξοστοιχιών και η σταδιακή προσθήκη των ορόφων.

Τα κτίρια αυτά αποτελούσαν αστικές κατοικίες, κτισμένες στον τύπο της πολυκατοικίας με συνεχές οικοδομικό σύστημα, χαρακτηριστικό της παλαιάς πόλης της Κέρκυρας. Τα κτίρια με την εντυπωσιακή τοξοστοιχία στο ισόγειο έγιναν κατά μια εκδοχή από τον μηχανικό Mattieu de Lesseps (πατέρα του κατασκευαστή της διώρυγας του Σουέζ) και αντιγράφουν τη μορφή της rue de Rivoli στο Παρίσι.

Η ονομασία Λιστόν, κατά την σωστότερη εκδοχή, σημαίνει φαρδύ δρόμο περιπάτου, επικρατεί όμως η άποψη ότι προέρχεται από παραφθορά της αγγλικής λέξης on the list.

Παραλίες της Κέρκυρας

Η Κέρκυρα διαθέτει πανέμορφες παραλίες (οργανωμένες και μη) και φανταστικούς απομονωμένους όρμους.

Στη βόρεια ακτή της Κέρκυρας θα βρείτε τις παραλίες στον Άγιο Γεώργιο Πάγων, στο Κασσιώπη, στον Αρίλλα, στην Αχαράβη, στο Καλάμι, στην Παλαιοκαστρίτσα, στους Περουλάδες και στο Σιδάρι.

Κοντά στην πόλη της Κέρκυρας υπάρχουν οι παραλίες στη Δασιά, στον Ύψο και στο Μπαρμπάτι.

Μέσα στην πόλη της Κέρκυρας πρέπει να επισκεφθείτε τις οργανωμένες παραλίες Μον Ρεπό, τα Μπάνια του Αλέκου και την παραλία του ναυτικού ομίλου στην πόλη της Κέρκυρας.

Στη δυτική πλευρά του νησιού βρίσκονται οι παραλίες στη Γλυφάδα και στον Άγιο Γόρδη και στη Μυρτιώτισσα.

Στη νότια Κέρκυρα θα βρείτε τις παραλίες στις Μπενίτσες, στα Μοραΐτικα, στο Μαραθιά, στον Άγιο Γεώργιο, στον Ίσσο, στο Χαλικούνα, στην Λευκίμμη και στον Κάβο.

Κερκυραική μουσική

Μουσική και Κέρκυρα βαδίζουν μαζί στο ταξίδι των αιώνων. Για την Κέρκυρα η μουσική είναι τρόπος έκφρασης και δημιουργίας. Είναι ο ευρωπαϊκός της καθρέπτης αλλά και ένας από τους τρόπους που επηρέασε την ελληνική έντεχνη δημιουργία.

Τις πρώτες πληροφορίες για την μουσική στην Κέρκυρα δίνει ο Όμηρος, στην ραψωδία Ρ της Οδύσσειας. Κατά την παραμονή του Οδυσσέα στο Νησί των Φαιάκων ο βασιλιάς Αλκίνοος οργάνωσε αγώνες προς τιμήν του. Εκεί βρέθηκε ο μυθικός Δημόδοκος όπου με τη λύρα του εξιστόρησε στον Οδυσσέα τα κατορθώματά του.

Ακολούθως, η Κέρκυρα ακολούθησε την ιστορική αλλά και πολιτισμική εξέλιξη του Ελληνισμού. Αποτέλεσε Βυζαντινή κτίση και με τον κατακερματισμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ακολούθησε την ατραπό της ξένης προστασίας. Οι κατακτητές αλλεπάλληλοι, άφησαν ο καθένας την σφραγίδα του σε αυτόν τον τόπο που αποτελεί την ένωση της ανατολής με το δυτικό πολιτισμό.

Πρώτη καθοριστική επέμβαση στα πολιτισμικά δρώμενα του νησιού επέφερε ο Κάρολος ο Ανδηγαβός, ο οποίος κατέκτησε την Κέρκυρα το 1267. Μια από τις αποφάσεις του ήταν να καταργήσει τον Ορθόδοξο Μητροπολίτη, να ορίσει Μέγα Πρωτόπαπα και να αναλάβει τον Αρχιεπισκοπικό θώκο της Κέρκυρας λατίνος κληρικός. Αποτέλεσμα αυτής της απόφασης είναι ο πλήρης εξευρωπαϊσμός της κερκυραϊκής εκκλησίας και η δημιουργία του ιδιώματος της κερκυραϊκής ψαλτικής. Μια μίξη δηλαδή βυζαντινών ήχων με την πολυφωνική νοοτροπία της εποχής. Σύμφωνα με τη σύγχρονη μουσικολογική έρευνα, η πολυφωνία στο εκκλησιαστικό μέλος είχε περάσει, δια μέσω των Επτανήσων, και στον ελλαδικό χώρο αλλά αποσιωπήθηκε λόγω του θρησκευτικού φονταμενταλισμού που επικρατούσε στον κυρίως ελλαδικό χώρο.

Έχοντας λοιπόν το προνόμιο η Κέρκυρα να μη βρίσκεται κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, ανέπτυξε ένα θαυμαστό μουσικό πολιτισμό που βασίστηκε κυρίως στις ανταλλαγές με την κουλτούρα της γειτονικής Ιταλίας, συνδιάστηκε με την ντόπια λαϊκή και εκκλησιαστική μουσική και σχετίστηκε, κυρίως κατά τον 19^ο αιώνα, με την όπερα.

Η Επτανησιακή μουσική θα πρέπει να αντιμετωπίζεται και ως ιστορικό – κοινωνικό φαινόμενο μοναδικό ίσως στον ευρωπαϊκό χώρο. Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι στην Κέρκυρα των 30.000 κατοίκων των αρχών του 19^ου αιώνα παίζονταν συστηματικά όπερα ήδη από το 1771 πριν καν φτάσει στο νησί το πρώτο τυπογραφείο (με τους Γάλλους το 1798). Η αγάπη για την μουσική σίγουρα ξεκίνησε και καλλιεργήθηκε από μια άρχουσα τάξη με σαφώς μεγαλύτερο αυτοσεβασμό και επίγνωση από την μετέπειτα αντίστοιχη ελληνική. Όμως αυτή, για πολλούς, «αριστοκρατική» συνήθεια αγκαλιάστηκε από τα ευρύτατα λαϊκά στρώματα και έγινε λαϊκό είδος. Έτσι διαμορφώθηκε αστική συνείδηση στην πλατιά μάζα του κόσμου που έστω και με αυτόν τον τρόπο καλλιεργήθηκε πνευματικά.

Για πολλά χρόνια το κέντρο της μουσικής ζωής της Κέρκυρας ήταν το θέατρο San Giacomο η ανοικοδόμηση του οποίου ξεκίνησε το 1663 και προορίζονταν για λέσχη ευγενών (loggia). Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1693 και το 1718 επιτάχθηκε από τον βενετικό στόλο. Το 1720 μετατράπηκε σε θέατρο και από το 1728 πέρασε στην δικαιοδοσία της πόλης παραμένοντας για αυτό υπεύθυνος ο βενετός ναύαρχος.

Το 1733 έγινε η πρώτη παράσταση όπερας με το ανέβασμα της ναπολιτάνικης όπερας Gerone Tiranno di Siracusa (opera seria) σε λιμπρέτο του Aurellio Aurelli και μουσική πιθανόν του J. A. Hasse.

http://www.femantzaros.gr/assets/samples_mp3/06%20Requiem_sample2.mp3

Ποντικονήσι

Πρόκειται για τα δυο διασημότερα αξιοθέατα της Κέρκυρας. Αποτελούν σήμα κατατεθέν του νησιού και οι φωτογραφίες τους έχουν κάνει το γύρω του κόσμου. Βρίσκονται στο κοσμοπολίτικο Κανόνι, το διάσημο προάστιο της πόλης.
Ο ναός της Παναγίας της Βλαχέραινας ή των Βλαχερνών, είναι βυζαντινός και χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα μικρό νησάκι, το οποίο απέχει από τη στεριά 300 μ. περίπου και ενώνεται με την παραλία του Κανονιού, μέσω μιας στενής λωρίδας υπερυψωμένου εδάφους.
Είναι ένα μικρό κτίσμα, με λευκό χρώμα και κεραμοσκεπή και υψηλό καμπαναριό. Έχει ένα εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες εικόνες και τοιχογραφίες.

Από την Παναγιά των Βλαχερνών ξεκινούν τα καΐκια που πηγαίνουν στο θρυλικό Ποντικονήσι. Είναι ένα μικρό κατάφυτο νησάκι, όπου στο λιλιπούτειο μέγεθός του οφείλει και το όνομά του.
Σύμφωνα με τη μυθολογία το νησάκι αυτό είναι ο βράχος που έριξε η καταιγίδα το πλοίο του Οδυσσέα με αποτέλεσμα να ναυαγήσει στο νησί των Φαιάκων. Μια άλλη εκδοχή του μύθου όμως, αναφέρει ότι το Ποντικονήσι είναι το πλοίο του ομηρικού ήρωα που ο Ποσειδώνας το μεταμόρφωσε σε βραχονησίδα.
Χαρακτηριστικό του είναι η πυκνή βλάστηση, ενώ πάνω στο νησί είναι κτισμένος ο ιερός ναός του Παντοκράτορα, βυζαντινού ρυθμού, που χρονολογείται από τα τέλη του 13ου αιώνα.

Παλαιοκαστρίτσα

Η Παλαιοκαστρίτσα είναι η πιο γραφική περιοχή της Κέρκυρας. Οι απότομοι βράχοι χωρίζουν τα παράλια της Παλαιοκαστρίτσας σε έξι αμμώδεις κόλπους ενώ τα πράσινα χρώματα της πλούσιας βλάστησης φτάνουν μέχρι τις ακτές και τη θάλασσα, όπου τα κρυστάλλινα γαλάζια νερά προσφέρονται για κολύμπι και θαλάσσια σπορ.

Οι λόφοι που περιστοιχίζουν την περιοχή προσφέρουν φαντασμαγορική θέα αυτού του όμορφου τοπίου και αυτοί που αρέσκονται στο περπάτημα και την ορειβασία μπορούν να διαβούν τα μονοπάτια της περιοχής μέχρι τα γειτονικά χωριά.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

-Το Μοναστήρι

Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και βρίσκετε στη κορυφή ενός βράχου σε ένα ειδυλλιακό τοπίο. Διαθέτει έναν όμορφο εσωτερικό κήπο και ένα μικρό μουσείο με ευρήματα κυρίως βυζαντινής τέχνης.

-Το Αγγελόκαστρο

Το Αγγελόκαστρο είναι ένα βυζαντινό κάστρο που αποτέλεσε το καταφύγιο του τοπικού πληθυσμού εναντίον εχθρικών εισβολών.
Στέκετε στη κορυφή ενός απότομου λόφου 300 μέτρων και προσφέρει πανοραμική θέα ολόκληρης της περιοχής της Παλαιοκαστρίτσας.

Το παλιό Ενετικό φρούριο

Στόν περίφημο οχυρό από τήν φύση του βράχο,ανατολικά τού νησιού τής Κέρκυρας πρός τό μέρος τής Ηπείρου,τήν ξακουστή Κορυφώ,Βρίσκεται τό οχυρό τού ΠΑΛΑΙΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ τής Κέρκυρας.Είναι τό σήμα κατατεθέν τής Κέρκυρας μαζί μέ τήν ΑΠΗΔΑΛΟ ΝΑΥ πού είναι τό έμβλημα της.Το οχυρό προυπήρχε από τα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας,όταν ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας ΑΛΕΞΙΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ, κατασκεύασε ένα μικρό αλλά μή μεγίστης σημασίας οχυρό στήν υψηλότερη από τίς δύο κορυφές τού βράχου.Τό πρόχειρο αυτό οχυρό απετέλεσε καί τήν πρώτη οχυρή ακρόπολη τής Κορυφώ.Τό οχυρό αυτό παραμελήθηκε μέχρι πού η Κερκυραική Συγκλητος,φοβούμενη επίθεση τής Τουρκίας εναντίον της,απεφάσισε νά προσχωρήσει κάτω από τήν προστασία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου.Ετσι τό 1465 στόν βράχο αυτόν καί επάνω στό Βυζαντινό οχυρό, υψώθηκε η σημαία τού Αγίου Μάρκου.Από τότε αρχίζει καί η συστηματική οχύρωση τού βράχου τής Κορυφώ.
Οι Βενετσιάνοι απεφάσισαν νά οχυρώσουν τόν βράχο καί νά τόν μετατρέψουν σέ απόρθητο φρούριο.Ετσι άρχισε ο εκτοπισμός τής πόλης πού ήταν μέχρι τότε μέσα στόν βράχο τής ΚΟΡΥΦΩ,καί η μεταφορά της έξω από τά τείχη τού βράχου, στήν σημερινή της θέση.Οι οχυρώσεις τού βράχου έγιναν σέ τρείς περιόδους.
Πρώτα οχυρώθηκε η ΑΚΡΟΠΟΛΗ, Η ΤΣΙΤΑ ΒΕΚΙΑ, η υψηλότερη κορυφή τού βράχου.Απετέλεσε πράγματο απόρθητο οχυρό.Οταν οι τούρκοι απείλησαν τήν Κέρκυρα μέ αποβίβαση τότε απεφασίσθη νά οχυρωθεί ολόκληρος ο βράχος .Τότε οχυρώθηκε η ΒΕΡΣΙΑΔΑ. Δηλαδή τό μέρος γύρω από τήν ΑΚΡΟΠΟΛΗ, εκεί πού ευρίσκεται τώρα η Αγγλική εκκλησία καί τώρα ορθόδοξη τού ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ.Η οχύρωση αυτή περιελάμβανε καί τούς προμαχώνες τού Παλαιού φρουρίου, πού ευρίσκονται εμπρός από τό οχυρό,δεξιά καί αριστερά τής Κεντρικής Πύλης.
Ο προμαχώνας αριστερά ονομάζεται ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟ καί ο προμαχώνας δεξιά, ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ ΣΑΝΒΟΡΓΚΙΑΝ από τά ονόματα τών Βενετσιάνων Διοικητών πού διοικούσαν τότε τήν Κέρκυρα.
Τό οχυρό εφτιάχτηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι προμαχώνες του νά αποτελούν ξεχωριστό φρούριο ώστε σέ περίπτωση πολιορκίας καί καταλήψης τού φρουρίου οι δύο προμαχώνες νά μή μπορούν νά καταληφθούν καί νά εξακολουθούν νά ανθίστανται σέ επίθεση εχθρών.

Τότε εφτιάχτηκε καί η ΥΓΡΗ ΤΑΦΡΟΣ η οποία υπάρχει εμπρός από τό ΠΑΛΑΙΟ ΦΡΟΥΡΙΟ.Ολοι οι Κερκυραίοι, εργάστηκαν σκληρά κάτω από τήν επίβλεψη τού Βενετού μηχανικού ο οποίος παρακολουθούσε τίς εργασίες προσωπικά.Από όλα τά χωριά τής υπαίθρου εστρατολογήθηκαν οι κάτοικοι γιά αναγκαστική εργασία στήν ΚΑΣΤΡΟΤΕΙΧΙΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ,υπόχρεώθηκαν δέ όλοι οι κάτοικοι στήν υποχρεωτική καταβολη χρηματικής ΕΙΣΦΟΡΑΣ εκ 2 ΣΟΛΔΙΩΝ ,ο καθένας ,γιά νά καλυφθούν τά έξοδα τής καστροτειχίας.Εχώρησαν τόν βράχον από τήν υπόλοιπη στεριά μέ υγρή τάφρο 6 περίπου μέτρων βάθους.Τότε η πόλη μετεφέρθη έξω από τό κτισμένο οχυρό,στήν σημερινή της θέση καί η ΚΟΡΥΦΩ έπαψε πλέον νά κατοικείται καί εγκατεστάθηκαν στρατιωτικά αγήματα,φρουράς
.Ο προμαχώνας ΣΑΝΒΟΡΓΚΙΑΝ ΕΧΕΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ.Τό πλοίο μπαίνει μέσα στόν προμαχώνα καί εφοδιάζει τό πολιορκημένο φρούριο χωρίς τούτο νά γίνεται αντηληπτό από τούς εχθρούς.Τό φρούριο οχυρώθηκε εξωτερικά μέ ισχυρό και ανθεκτικό τείχος, πράγμα τό οποίον τό καθιστούν απόρθητο.
Γιά νά γίνει η περιτείχηση τού φρουρίου, επειδή δέν εφθαναν οι πετρες γιά νά τό οχυρώσουν ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ αποφάσισε νά πάρουν τίς πέτρες από τά τείχη τής ερειπωμένης ΧΕΡΣΟΥΠΟΛΗΣ στήν ΠΑΛΙΟΥΠΟΛΗ.Τότε εξηλώθηκαν απο τά θεμέλια όλα τά τείχη τής ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ καί τά ΑΡΧΑΙΑ ΙΕΡΑ, καί οι πέτρες μεταφέρθηκαν μέ βάρκες στόν βράχο τής ΚΟΡΥΦΩ , όπου εκτίζονταν τό ΠΑΛΑΙΟΝ ΕΝΕΤΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ.Οι πέτρες δέν έφθασαν καί αποφασίστηκε νά μεταφερθούν καί οι πέτρες από τά τείχη τού αρχαίου κάστρου τής ΚΑΣΣΙΩΠΗΣ.Ετσι οχυρώθηκε τό ΠΑΛΑΙΟ ΕΝΕΤΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ.

Επειδή οι οχυρώσεις δέν επαρκούσαν γιά τήν άμυνα τού φρουρίου, αποφασίστηκε στό τρίτο καί τελευταίο στάδιο νά οχυρωθεί καί τό μέρος τού ΚΑΒΟΣΙΔΕΡΟ.Πράγματι οχυρώθηκε καί τό ΚΑΒΟΣΙΔΕΡΟ καί ετελείωσε επί τέλους τό κτίσημο τού πολυσυζητημένου ΦΡΟΥΡΙΟΥ, τό οποίο έλαβε τήν τελική σημερινή του μορφή.Τό φρούριο έχει καί εσωτερική ξηρά τάφρο ώστε η άμυνά του νά είναι αποτελεσματική , είναι ένα πραγματικό θαύμα ΑΜΥΝΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, γιά τό οποίο οι Κερκυραίοι είναι υπερήφανοι.

Τα παλαιά ανάκτορα της Κέρκυρας.Τα ανάκτορα της Αγγλικής Αρμοστείας

Τά Παλαιά Ανάκτορα τής Κέρκυρας. Τά Ανάκτορα τής Αγγλικής Αρμοστείας ευρίσκονται στήν Κάτω Πλατεία τής Κέρκυρας,η οποία μαζί μέ τήν Ανω Πλατεία αποτελούν τήν Εσπιανάτα ή Σπιανάδα,όπως τήν ονομάζουν οι Κερκυραίοι, καί είναι η μεγαλύτερη πλατεία όλων τών Βαλκανίων. Είναι κατασκευασμένα από Μαλτέζικο τούφο καί γιά τήν κατασκευή τού Ανακτόρου οι Αγγλοι κατά τήν περίοδο τής Αγγλοκρατείας (1815-1864) εστρατολόγησαν Μαλτέζους τεχνίτες τού Μαλτέζικου Τούφου (1828-1860) οι οποίοι εγνώριζαν καλά τήν τέχνη τού πελεκητή τού Μαλτέζικου τούφου καί τούς έφεραν στήν Κέρκυρα.Τό Ανάκτορο είναι αφιερωμένο στούς Αγίους Ταξιάρχη Αρχάγγελ Μιχαήλ καί Αγιο Γεώργιον.Εχει δύο Πύλες.Η αριστερή πύλη ονομάζεται Πύλη Αγίου Γεωργίου, η δέ δεξιά ονομάζεται Πύλη τού Ταξιάρχη Αρχαγγέλου Μιχαήλ.Τό ανάκτορο εξαιρετικής ομορφιάς στό εσωτερικό του είναι στολισμένο μέ μάρμαρα καί μπρούντζο. Ο Αρχιτέκτονας έδωσε εξαιρετική χάρη στό στόλισμα τών εσωτερικών χώρων. Στό κέντρο υπάρχει τρούλος φωτισμού, ο οποίος επιτρέπει τό άπλετο ηλιακό φώς νά εισέρχεται μέσα στό ανάκτορο.Αριστερά στόν δεύτερον όροφον υπάρχει ακόμη η αίθουσα τού Θρόνου τού Ελληνικού Βασιλείου πρίν η Βασιλεία καταργηθεί στήν Ελλάδα.Τό ανάκτορο αυτό κατασκευάστηκε γιά κατοικία τού Αγγλου Αρμοστή στήν Κέρκυρα. Πρίν κατασκευαστεί τό ανάκτορο ο Αγγλος αρμοστής διέμενε μέσα στο Παλιό Ενετικό Φρούριο.Μπροστά από τό ανάκτορο υπάρχει ο μπρούντζινος ανδριάντας τού Αγγλου αρμοστή Φρειδερίκου Ανταμς. Ο Ανταμς ήταν ο μόνος Αγγλος αρμοστής ο οποίος ενδιαφέρθηκε πολύ γιά τήν ανάπτυξη τής Κέρκυρας.Κατασκεύασε υδραγωγείο στήν Κέρκυρα καί έφερε στήν πόλη τής Κέρκυρας άφθονο νερό από τίς πηγές τών Μπενιτσών χαρίζοντας στούς Κερκυραίους άφθονο νερό συνεχούς ροής, καταργώντας κατά κάποιο τρόπο τήν χρήση τών στερνών (πηγαδιών). Ο Φρειδερίκος Ανταμς παντρεύτηκε τήν κερκυραία Νίνα Παλατιανού.Μετά τήν Ενωση τής Επτανήσου μέ τήν Ελλάδα τά Παλαιά Ανάκτορα απετέλεσαν τήν χειμερινή κατοικία τών βασιλέων τής Ελλάδας όταν οι βασιλείς επισκέπτονταν τήν Κέρκυρα τόν χειμώνα ή ακόμη καί τό καλοκαίρι κατά τις θερινές τους διακοπές.Σήμερα στό ανάκτορο στεγάζεται τό περίφημο Σινοϊαπωνικό μουσείο τής Κέρκυρας, τό μοναδικό μουσείο Ασιατικής τέχνης σέ όλην τήν Ελλάδα.

Πετριτής.Ενα σύγχρονο παραθαλλάσιο χωριό της νότιας Κέρκυρας

Ο Πετριτής είναι έναι σύγχρονο χωριό της Νότιας Κέρκυρας.
Σύγχρονο χωριό,γιατί κτίσθηκε εκ βάθρων,σχεδόν πρόσφατα,την δεκαετία του 1970.

Ο Πετριτής,μέχρι τότε ήταν ένας παραθαλλάσιος οικισμός του χωριού Κορακάδες,που ήταν κτισμένο σε ένα βουνό,ακριβώς πάνω από τον οικισμό.

Κατολισθήσεις στο χωριό Κορακάδες,ανάγκασαν την τότε κυβέρνηση να μεταφέρει το χωριό σε ασφαλές μέρος.Στον οικισμό του τον Πετριτή.
Απαλλοτρίωσε εδαφικές εκτάσεις του οικισμού (που σε συντριπτική πλειοψηφεία ανήκαν στην παλιά αρχοντική οικογένεια των Παλατιανών) και τις διένειμε στις οικογένειες των κατοίκων του χωριού Κορακάδες,για την ασφαλή μεταφορά τους και οίκηση.
Εδωσε άτοκα δάνεια για την κατασκευή σπιτιών σε αυτές τις απαλλοτριωμένες εκτάσεις,ανάλογα με τις οικογενειακές ανάγκες.

Αλλοι κατασκεύασαν σπίτια με τις προδιαγραφές της πολιτείας και με την βοήθεια της ΜΟΜΑ αλλά οι περισσότεροι κατασκεύασαν τα σπίτια τους με τις δικές τους προδιαγραφές.
Αυτό ωφειλόνταν στο παρακάτω γεγονός.
Οι Κορακαδίτες ήταν και είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφεία,δουλευταράδες και τίμιοι.
Ασχολούνταν με την αλιεία και την ναυτιλία.Αγόγκυστα τριγυρνούσαν τις θάλασσες του κόσμου σαν ναυτικοί και όργωναν την κάθε σπιθαμή της θάλασσας για να ψαρέψουν.
Με την τίμια και σκληρή εργασία τους,δημιούργησαν οικονομικό υπόβαθρο τέτοιο,ώστε να κατασκευάσουν βίλλες και όχι "γκέτο" στο νέο τους χωριό.

Σήμερα ο Πετριτής είναι ένα μεγάλο σύγχρονο χωριό,που δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τα υπόλοιπες σύγχρονες κωμοπόλεις.

Διαθέτει:
1.Σύγχρονη ρυμμοτομία.Ασφαλτωμένους δρόμους και στο τελευταίο σπίτι του χωριού.

2.Πολυτελή σπίτια με κυρίαρχο στοιχείο το πράσινο.

3.Ιατρείο

4.Σχολικό κέντρο Αβάθμιας εκπαίδευσης.

5.ΕΛΤΑ-Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

6.Σύγχρονο γήπεδο ποδοσφαίρου,στο οποίο αγωνίζονται οι περισσότερες ομάδες της περιοχής.

7.Ενα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Κέρκυρας,καταφύγιο αλιευτικών σκαφών.

8.Μαρίνα για τον ελλιμενισμό τουριστικών σκαφών.

9.Τον μεγαλύτερο και ποιό σύγχρονο αλιευτικό στόλο της Κέρκυρας (γρί-γρί,τράτες κλπ) ο οποίος τροφοδοτεί όλη την Ελλάδα καθημερινά με φρέσκα ψάρια.

10.Πλατείες και χώρους αναψυχής.

11.Σούπερ μάρκετ,φούρνο,κρεοπωλείο,καταστήματα ψιλικών,είδη λαικής τέχνης,κομμωτήρια κλπ.

12.Ψαροταβέρνες,εστιατόρια,ψησταριές,πιτσαρίες,μπαρ,σνακ κλπ.Από τα καλλίτερα της Κέρκυρας.
Οπως είπα και παραπάνω η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του Πετριτή ήταν και είναι ναυτικοί.Η συντριπτική πλειοψηφία τους εργάσθηκαν σε πολυτελή κρουαζιερόπλοια,σε όλο τον κόσμο,σαν σερβιτόροι,μπάρμαν και μαιτρ.
Αυτοί οι ίδιοι,έχουν και τα καταστήματα αυτά στον Πετριτή.
Επομένως καταλαβαίνετε την ποιότητα της εξυπηρέτησης.

13.Πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία στον Πετριτή αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.

14.Επιχειρήσεις ενοικιαζομένων αυτοκινήτων.

Νικόλαος Μάντζαρος.Ο μεγάλος Κερκυραίος συνθέτης,

Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος (26/10/1795-12/4/1872) ήταν Έλληνας συνθέτης.

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα από πλούσια οικογένεια και ο πατέρας του Ιάκωβος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος ήταν έγκριτος νομικός, ενώ ο αδελφός του παππού του Γεώργιος ήταν ο τελευταίος Μεγάλος Πρωτοπαπάς και πρώτος ψηφισμένος αρχιεπίσκοπος Κερκύρας των νεώτερων χρόνων. Σπούδασε μουσική στην Κέρκυρα με τους αδελφούς Στέφανο (πληκτροφόρα) και Ιερώνυμο (βιολί) Πογιάγου, τον καταγόμενο από την Ανκόνα Στέφανο Μορέττι (θεωρητικά) και τον πιθανότατα ναπολιτάνικης καταγωγής 'ιππότη' Μπαρμπάτι (θεωρητικά, σύνθεση). Στη γενέθλια πόλη του παρουσίασε και τα πρώτα του έργα ήδη από το 1815. Από το 1819 συνέχισε τις μουσικές ενασχολήσεις του στην Ιταλία (την οποία επισκεπτόταν κατά διαστήματα), όπου συνδέθηκε ιδιαίτερα με το περιβάλλον του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης και τον διευθυντή του Νικολό Αντόνιο Τσινγκαρέλι. Θεωρείται ο θεμελιωτής της λεγόμενης "επτανησιακής μουσικής σχολής". Διετέλεσε ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας από το 1840.

Σπουδαιότερο έργο του θεωρείται η μελοποίηση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, της οποίας το 1865 η πρώτη στροφή της πρώτης μελοποίησής της (1829) καθιερώθηκε ως ο Εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Η νεώτερη έρευνα, όμως, έχει καταδείξει τις πολυεπίπεδες δραστηριότητες του Κερκυραίου μουσουργού πέρα από τη μονοδιάστατη σύνδεσή του με το σολωμικό 'Ύμνο'. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι είναι ο συνθέτης της μονόπρακτης κωμικής όπερας Don Crepuscolo, που είναι η πρώτη σωζόμενη όπερα Έλληνα δημιουργού (1815). Επίσης, είναι ο συνθέτης του πρώτου γνωστού έργου σε ελληνική γλώσσα για φωνή και ορχήστρα (Aria Greca, 1827), των πρώτων γνωστών ελληνικών έργων για κουαρτέτο εγχόρδων (Partimenti, περίπου 1850), του πρώτου ελληνικού πιανιστικού ρεπερτορίου, του πρώτου ελληνικού έργου σε μορφή φούγκας, της πρώτης μνημονευόμενης ελληνικής συμφωνίας (χαμένη), καθώς και ο συγγραφέας του πρώτου δοκιμίου μουσικής ανάλυσης (Rapporto, 1851) και των πρώτων μουσικοπαιδαγωγικών συγγραμμάτων στην Ελλάδα.

Ο φιλελευθερισμός ήρθε με τον Ι. Καποδίστρια

Ο οικονομικός φιλελευθερισμός έχει μακραίωνη ιστορία στη χώρα μας. Με την έλευση του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια ήρθαν και οι νεότερες για την εποχή οικονομικές ιδέες που χαρακτηρίζουν τον φιλελευθερισμό, οι αρχές του οποίου αναπτύχθηκαν το 1776 από τον Adam Smith στο περιώνυμο βιβλίο του «Ο Πλούτος των Εθνών». Το 1828 μεταφράστηκε από τα γαλλικά και εκτυπώθηκε στην Αίγινα την πρώτη πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους το δημοφιλές βιβλίο του Jean-Baptiste Say Πολιτικής Οικονομίας Κατήχησις ήτοι Οικιακή Διδασκαλία περί του πώς γίνονται, διανέμονται και αναλίσκονται εν τη Κοινωνία τα χρήματα που είχε δημοσιευθεί το 1819 στην Γαλλία. Κατά πάσα πιθανότητα ο κυβερνήτης πρότεινε και ανέλαβε τις δαπάνες για την έκδοσή του, γι΄αυτό ίσως ο μεταφραστής Γ. Χρησήδης του αφιερώνει την μετάφραση. Αυτό μάλλον είναι το πρώτο αμιγές οικονομικό βιβλίο που εκδόθηκε στην χώρα μας και αντίτυπό του βρίσκεται στη ΒΙβλιοθήκη της Αίγινας.
Στόχος του μεταφραστή, όπως αναφέρει στον πρόλογό του, είναι να γνωρίσουν οι συμπολίτες του, όσοι εμπλέκονται στη διακυβέρνηση της χώρας και αυτοί που ασχολούνται με παραγωγικές και εμπορικές δραστηριότητες, τις αληθινές αρχές της Πολιτικής Οικονομίας, μιας επιστήμης που έχει μεγάλη και άμεση εφαρμογή στις ανάγκες του ανθρώπου.
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται με κατανοητό για το ευρύ κοινό τρόπο με τη μέθοδο των ερωτώ-απαντήσεων οι φιλελεύθερες οικονομικές αρχές. Σύμφωνα με αυτές, διάμεσου της ύπαρξης και προστασίας της ατομικής ιδιοκτησίας, εάν τα άτομα αφήνονται ελεύθερα από κρατικές διαστρεβλωτικές παρεμβάσεις, κάτω από το κίνητρο του ατομικού τους συμφέροντος θα επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή η οποία θα διανέμεται μεταξύ των ατόμων ανάλογα με τη συμβολή τους στην παραγωγική διαδικασία. Σημείο - κλειδί σε αυτή την οικονομική θέση είναι η απουσία κρατικής παρέμβασης που καταστρατηγεί είτε τα κίνητρα είτε τα αποτελέσματα των δράσεων των ανθρώπων. Σε πλήθος των περιπτώσεων όπου αυτή παρεμβαίνει έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής, την μείωση της αποδοτικότητας της εργασίας και την άνοδο της διαφθοράς (κυρίως με τα κρατικά μονοπώλια, την χορήγηση αποκλειστικών αδειών παραγωγής και εμπορίας σε ημετέρους, κ.ά.).
Η σημαντικότερη επίσης δραστηριότητα που θα εκπληρώνει τις επιδιώξεις αυτού του συστήματος, ήταν η επιχειρηματικότητα και όχι η κρατική εξουσία. Αυτά τα θέματα οι Ελληνες όμως των αρχών του 19ου αιώνα, παρά την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική τους εξαθλίωση, είχαν τη δύναμη και διορατικότητα να μάθουν για να προσπαθήσουν να βελτιώσουν το μέλλον τους. Μάθαιναν όχι μόνο τα καλά αλλά και τα αρνητικά της Δημόσιας Διοίκησης. Τουλάχιστον όπως μας παραδίδει η ιστορία, η επιχειρηματικότητα και η εργασία των απλών ανθρώπων και όχι η κρατική παρέμβαση, έκαναν τη χώρα μας αυτή που είναι σήμερα. Αντίθετα οι παρεμβάσεις των κυβερνώντων τις περισσότερες φορές είχαν αρνητικό αντίκτυπο τουλάχιστον γι΄αυτούς που δεν είχαν άμεσο συμφέρον από την εξουσία. Οπως διδάσκει το βιβλίο αυτό, οι κυβερνώντες και οι παρατρεχάμενοί τους καθορίζουν τις αμοιβές τους με αυθαιρεσία προσποιούμενοι ότι εργάζονται για το καλό του λαού, και επιβάλλουν φόρους αυθαίρετα ανάλογα με το πόσο μπορούν να εισπράξουν από τον καθένα και όχι σύμφωνα με αυτά που του επιστρέφουν με τις κρατικές υπηρεσίες. Γι΄αυτό και θα πρέπει οι πολίτες να επιλέγουν κυβερνώντες οι οποίοι να δαπανούν τα κρατικά χρήματα υπέρ του συμφέροντος του λαού και όχι υπέρ του συμφέροντος ολίγων ατόμων.
Τι κρίμα που οι σημερινοί Ελληνες δεν μοιάζουμε στους εξαθλιωμένους προγόνους μας που μάθαιναν ότι την ελευθερία και ανεξαρτησία δράσης τους δεν πρέπει να την χαρίσουν εύκολα ούτε και στους πιο ικανούς κυβερνήτες.

Του κ. Αναστάσιου Δ. Καραγιάννη.
Ο κ. Αναστάσιος Δ. Καραγιάννης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πειραιώς .

Η Οικονομία της Κέρκυρας

Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί ένα αξιόλογο μέρος της τοπικής οικονομίας. Συμβάλλει στη συμπλήρωση του τοπικού εισοδήματος αλλά και στην απασχόληση. Όσον αφορά στο παραγόμενο προϊόν ξεχωρίζει ιδιαίτερα η παραγωγή ελαιολάδου (60-70% της παραγωγής της Περιφέρειας και 6% της χώρας), κηπευτικών κ.α.

Η τουριστική ανάπτυξη συνέπεσε με το σταδιακό κλείσιμο των παραδοσιακών βιομηχανιών του νομού και τη μείωση του αριθμού των βιοτεχνιών παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων (τυροκομία – αλλαντοποιία – αργυροχρυσοχοία κ.α.).

Συγχρόνως, όμως, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης οικογενειακής, κυρίως, μορφής βιοτεχνιών, με κατεύθυνση την τουριστική αγορά και κατανάλωση

Σήμερα, στο νομό λειτουργούν περί τις 2.000 μονάδες του δευτερογενή τομέα οι οποίες απασχολούν πάνω από 3.000 εργαζόμενους (τομείς διατροφής – ένδυσης υλικών οικοδομής – μεταποίησης αγροτικών προϊόντων – κεραμικών – ψευτοκοσμήματος – αργυροχρυσοχοίας κ.α.) Το εμπόριο αποτελεί μια αξιόλογη παραδοσιακή ενασχόληση. Αριθμεί σήμερα περί τις 3.000 επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούνται περίπου 6.000 εργαζόμενοι.

Κατά τις δεκαετίες του ’50 και ’60 το εμπόριο περιστρεφόταν γύρω από τα τοπικά γεωργικά και μεταποιημένα προϊόντα, ενώ στη συνέχεια με την τουριστική ανάπτυξη στράφηκε σε τομείς όπως η ένδυση – υπόδηση, τα είδη λαϊκής τέχνης κ.α.

Το μοντέλο του τουρισμού, που εξελίχθηκε από τη μεταπολεμική περίοδο με το τυποποιημένο πακέτο υπηρεσιών, σήμερα κρίνεται ότι θα έπρεπε να συμπληρωθεί με μία διαφορετική, περισσότερο επιλεκτική και εξατομικευμένη προσέγγιση του επισκέπτη – καταναλωτή, με έμφαση στην ανάπτυξη που είναι φιλική προς το περιβάλλον και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής.

Ο νομός Κέρκυρας είναι ο καθοριστικός παράγοντας όσον αφορά στον τουρισμό της Περιφέρειας ιονίων Νήσων, τόσο σε επίπεδο ζήτησης (επισκέπτες) όσο και σε επίπεδο προσφοράς (κλίνες).

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι οι προτιμήσεις των Ελλήνων επισκεπτών ακολουθούν ανοδική κλιμάκωση για την Κέρκυρα από 54% (1960) σε 66% (1991) της συνολικής εσωτερικής ζήτησης της περιφέρειας, καλύπτοντας ένα μερίδιο αγοράς από την αντίστοιχη αποκλιμάκωση της αλλοδαπής ζήτησης (80% το 1960, 65% το 1990).

Η καλλιεργούμενη γεωργική γη ανέρχεται σε 346.954 στρέμματα, από τα οποία ποτίζονται τα 23.969 (6,9%).Το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεων καταλαμβάνουν οι δενδρώδεις καλλιέργειες (69%). Αριθμούνται περί τα 4,4 εκατ. ελαιόδενδρα. Οι βιοτεχνικές μονάδες είναι περίπου 1.091, από τις οποίες οι 373 έχουν ισχύ μεγαλύτερη των 15 HP.

Οι Δήμοι της Κέρκυρας

Δήμοι

1. Εσπερίων
2. Θιναλίων
3. Κασσωπαίων
4. Αγίου Γεωργίου
5. Φαιάκων
6. Παλαιοκαστριτών
7. Παρελίων
8. Κερκυραίων
9. Αχιλλείων
10. Μελιτειέων
11. Κορισσίων
12. Λευκιμμαίων
13. Παξών

Κοινότητες

α. Οθωνών
β. Ερείκουσας
γ. Μαθρακίου

Η Κερκυραική κουζίνα

H κερκυραϊκή κουζίνα θα μπορούσε να ονομαστεί η κου­ζίνα της παράδοσης. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα η Κέρκυρα δεν γνώ­ρισε τουρκική κατοχή, έμεινε όμως κάτω από τη διοίκηση και επιρροή των Βενετσιάνων 411 χρόνια 11 μήνες και 11 μέρες η κουζίνα της «χώρας» (πόλης της Κέρκυρας) είναι κα­θαρά βενετσιάνικη και είναι αξιοθαύμαστο πως μετά από τόσα χρόνια όχι μόνο ο τρόπος μαγειρέματος αλλά και τα ονό­ματα των φαγητών παραμένουν ίδια.

Οι Άγγλοι φεύγοντας μας άφησαν τη μασπατάτα (πουρέ) και την τσιτσιμπύρα (αφρώδες αναψυκτικό με βάση το τζίντζερ). Καλοφαγάδες από τον καιρό του Ομήρου (Οδυσ.1 στ. 5), οι Κερκυραίοι, gran piron από τους Βενετσιάνους, γνώρισαν πρώτοι στην Ελλάδα τις πατάτες, τα όσπρια, το κακάο και τα μπαχαρικά.

Κάθε γιορτή είχε το δικό της πιάτο, από τις τηγανίτες την παραμονή του Αγίου μέχρι τα παντεσπάνια (pane di Spagna) στις γεννήσεις των παιδιών, από την αγιάδα (aglio-σκόρδο) ανήμερα του Σταυρού μέχρι τη σούπα αυγολέμονο στη γιορτή των Χριστουγέννων και από τον κόκορα παστιτσάδα την ημέρα της Παναγίας μέχρι τους σκορπιούς μπουρδέτο ανήμερα του Παντοκράτορα. Κάθε περιοχή του όρους στη βόρεια Κέρκυρα, ή παραθα­λάσσια στις Αλυκές της Λευκίμμης, ανάλογα με τα προϊόντα που παρήγαγε είχε και τη δική της «οικιακή οικονομία».


Το σαβούρα (τρόπος μαγειρέματος και συντήρησης των ψαριών και πολλών λαχανικών σε ξύδι, αλάτι, λάδι, με δε­ντρολίβανο και κάππαρη) ήταν βασικό στοιχείο της διατροφής των φτωχών περιαστικών περιοχών. Ακόμα, η συντήρηση των τροφών γινόταν με χονδρό αλάτι, που παρήγαγαν σε αφθο­vία οι Αλυκές (ψάρια ξέρά σε στρώματα αλατιού) και με τον κλασικό τρόπο του στεγνώματος στον ήλιο (λιαστές ντο­μάτες, πιπεριές, κ.α.).

Σήμερα, που το νησί έχει εξελιχτεί σε τόπο διακοπών, η διατροφή των κατοίκων του ακολουθεί και αυτή τις επιταγές ενός νέου τρόπου ζωής και τη σύγχρονη αντίληψη για την υγιεινή και ελαφριά (fusion) κουζίνα. Καινούργιές συνήθειες φερμένες από τους τουρίστες αλλά και επιβεβλημένες από το διαφορετικό πια τρόπο ζωής πήραν τη Θέση των παλιών. Δίπλα στην παλιά ταβέρνα εμφανίστηκαν τα ‘restaurant», οι «spaggeteries» αλλά και τα γνωστά ‘fast-food’.

Εκεί που άλλοτε υπήρχαν τα frittolini (μικρά μαγαζιά που πουλούσαν τηγανιτά ψάρια και θαλασσινά) σήμερα βρίσκονται μικρά κομψά εστιατόρια και μπορεί κανείς να βρει, μέσα και έξω από την πόλη, κάθε είδους κουζίνα (μεξικάνικη, κινέζικη, γαλλική) με ιδιαίτερη έμφαση στην ιταλική την όποια οι κερκυραίοι, όπως είναι ευνόητο, μοιάζουν να προτιμούν.

Παρόλα αυτά, σχεδόν κρυμμένα στα στενά καντούνια, γραφικά ταβερνάκια προσφέρουν ακόμα σ’ αυτούς που θα ήθελαν να δοκιμάσουν παραδοσιακές γεύσεις και πιτιτέλια (μεζέδες) που συνοδεύονται από καλό ντόπιο κρασί. Εξάλ­λου στα παραθαλάσσια χωριά στις ψαροταβέρνες - όπου συ­νήθως ο ιδιοκτήτης είναι και ο ψαράς - φρέσκα ψάρια και θα­λασσινά στα κάρβουνα ή μπουρδέτο ή απλά τηγανισμένα της ώρας περιμένουν τους επισκέπτες.Έτσι, η μακρόχρονη διατροφική παράδοση καταφέρνει, ενσωματώνοντας τα καινούργια διατροφικά στοιχεία, να κρα­τήσει την προσωπικότητά της και πάντως τόσο, ώστε η πα­στιτσάδα να συνεχίζει να είναι το αγαπημένο φαγητό κερκυραίων και ξένων.

Αλλά και η ζαχαροπλαστική με μεγάλη παράδοση συνεχί­ζει να ανθεί στο νησί, που διαθέτει πληθώρα εργαστηρίων. Εκτός από τα σύγχρονα ευρωπαϊκά γλυκά παρασκευάζονται εκεί τα παραδοσιακά χριστόψωμα, οι «φογάτσες», που το Πάσχα αλλάζουν μορφή με ένα κόκκινο αυγό φυτεμένο στη μέση, η πασταφλόρα, κέικ με μαρμελάδα, το γαλλικό mille feille .

Τα γλυκά του κουταλιού από σταφύλι, σύκα , αλλά κυρίως από κυδώνι και περγαμόντο (αρωματικό εσπεριδοειδές) και τα «fruit glace» με το κάστανο πρωταγωνιστούν και είναι πα­ράδοση για τις Κερκυραίες νοικοκυρές που συναγωνίζονται για την αστραφτερή όψη τους, όπως και η γλυκιά κολοκυθό­πιτα, φτιαγμένη από πορτοκαλόχρωμη κολοκύθα που λέγε­ται σπούρδα. Δημοφιλής είναι και η συκομαϊδα, που παλιά είχε τη θέση του γλυκού στα χωριά της Κέρκυρας φτιαγμένη από ξερά σύκα, γλυκάνισο και ούζο.