26 Νοε 2007

Ο Πολιτισμός της Κέρκυρας





Οι Κερκυραίοι διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις τους που έχουν διασωθεί μέσα στους αιώνες παρά τις αλλεπάλληλες κατοχές από ξένους κατακτητές.

Μπόρεσαν να αφομοιώσουν τα ξένα στοιχεία στον πολιτισμό τους και να τα συνδυάσουν με το ελληνικό στοιχείο με αποτέλεσμα αυτό το υπέροχο χαρμάνι που ξαφνιάζει τον επισκέπτη της υπόλοιπης ηπειρωτικής Ελλάδας.

Η ιδιαίτερη τραγουδιστή προφορά, το αστείρευτο κέφι για γιορτή και χορό, η αισιοδοξία, η ζεστή και αληθινή ανθρωπιά που αντιπροσωπεύει τις ελληνικές αξίες, η πλούσια επιχειρηματική δραστηριότητα με σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος, η βαθιά θρησκευτική πίστη που είναι φανερή από τις πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια που υπάρχουν παντού στο νησί, η απλότητα, η χάρη και η αρμονία είναι όλα στοιχεία που συνθέτουν τη φυσιογνωμία των ντόπιων που είχαν την τύχη να μην γνωρίσουν την Τουρκική κατοχή που στέρησε από την υπόλοιπη Ελλάδα την ευκαιρία να αναπτυχθεί για τέσσερις ολόκληρους αιώνες.

Σήμερα, για έξι μήνες το χρόνο η Κέρκυρα ζει στους έντονους ρυθμούς της τουριστικής αιχμής. Το πολύχρωμο πλήθος - που ξεπερνάει τον ντόπιο πληθυσμό - κατακλύζει τα ξενοδοχεία, τα μαγαζιά, τα εστιατόρια, τα μπαρ, τις ντισκοτέκ, το καζίνο αναζητώντας ξενοιασιά και διασκέδαση μέρα και νύχτα. Οι Κερκυραίοι μετατρέπονται από ήσυχοι αγρότες σε δραστήριους κοσμοπολίτες.

Τον Αύγουστο η γιορτή που διοργανώνεται μετά την δοξολογία στο ναό του Αγ. Σπυρίδωνα είναι ιδιαίτερα λαμπρή. Γίνεται μια αναπαράσταση του επεισοδίου της εξέγερσης, στη συνέχεια γίνεται η περίφημη βαρκαρόλα, παρέλαση από βάρκες απ'όπου λαϊκοί βάρδοι τραγουδούν με κιθάρες παραδοσιακά τραγούδια και πλωτές ολοστόλιστες εξέδρες με διάφορες παραστάσεις εμπνευσμένες από τη φαντασία και από τις παραδόσεις του νησιού και ντόπιους χορευτές που χορεύουν εν πλω υπό τους ήχους των τραγουδιών. Οι γλυκές μελωδίες και το όμορφο θέαμα συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου κατά μήκος του λιμανιού. Το τέλος της παρέλασης ακολουθούν φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που φωτίζουν με χιλιάδες χρώματα τον Αυγουστιάτικο Κερκυραϊκό ουρανό.

Αφορμή για γιορτή δίνουν και οι αγροτικές εργασίες όπως ο θερισμός, ο τρύγος ή και καθημερινές ασχολίες όπως το ψάρεμα. Την πρωτοχρονιά σύμφωνα με ένα τοπικό έθιμο προσφέρονται στους ξένους βλαστάρια βασιλικού σε ένδειξη φιλίας και φιλοξενίας.



Το Πάσχα, το Μεγάλο Σάββατο, οι Κερκυραίοι πετούν απ' τα μπαλκόνια τους κανάτια, έθιμο που συμβολίζει τη χαρά που ένιωσαν η Παναγία και η Μαρία η Μαγδαληνή στη θέα του ανοιχτού τάφου του Χριστού που αναστήθηκε.

Το βράδυ της Ανάστασης κόσμος απ' όλο το νησί συγκεντρώνεται στην πλατεία της Σπιανάδας όπου ο Μητροπολίτης και οι επίσημοι ανεβαίνουν σε μια εξέδρα και ψάλλουν το "Χριστός Ανέστη" που χαιρετίζεται με αμέτρητα πυροτεχνήματα στον ουρανό και καμπανοκρουσίες ενώ η πλατεία φωτίζεται από τις χιλιάδες λαμπάδες των πιστών.

Στη συνέχεια ο κόσμος δεν φεύγει γιατί ακολουθεί γιορτή με χορό και τραγούδι. Σε άλλες εκκλησίες η ανάσταση γιορτάζεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.

Ακόμη, οργανώνονται και πολλά πανηγύρια προς τιμή διαφόρων αγίων όπως την Παρασκευή της Διακαινησίμου (Ζωοδόχου Πηγής) στην Παλαιοκαστρίτσα, την Ανάληψη, στην περιοχή Ανάληψη και τους Αργυράδες, στις 8 Μαΐου και στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου) στην Κασσιόπη, στις 8 Ιουλίου (Αγίου Προκοπίου) στον Κάβο Λευκίμμης και στον Άγιο Προκόπιο, στις 20 Ιουλίου (Προφήτη Ηλία) στους Μαγουλάδες, στις 6 Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρα) στο Ποντικονήσι και τον Άγιο Ματθαίο και εξαήμερο Προσκύνημα στην κορυφή του Παντοκράτορα, στις 23 Αυγούστου (Παναγίας της Οδηγήτριας) στο Γαστούρι, τον Πέλεκα και τους Άγιους Δέκα και τέλος, στις 8 Σεπτεμβρίου στο χωριό Άφρα. Εκεί ζωντανεύει η μουσική παράδοση των κατοίκων με κυρίαρχα όργανα την κιθάρα και το βιολί που συνοδεύουν στίχους στην επτανησιακή διάλεκτο και πολλές φορές ατόφιες ιταλικές λέξεις.

Η μουσική και το θέατρο βρίσκουν εύφορο έδαφος να αναπτυχθούν στη Βενετοκρατούμενη Κέρκυρα και στις αρχές του 17ου αιώνα δημιουργείται το θέατρο του Σαν Τζάκομο που σηματοδοτεί την αρχή μιας εποχής πλούσιας καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ιδιαίτερα θεατρόφιλοι οι Κερκυραίοι οργάνωναν παραστάσεις σε σπίτια και πλατείες ακόμα και στη διάρκεια της πολιορκίας της πόλης από το ρωσοτουρκικό στόλο! Σήμερα παραστάσεις δίνονται στο Δημοτικό Θέατρο καθώς και στα δύο φρούρια από διάφορους πολιτιστικούς φορείς και καλλιτέχνες.

Το ιταλικό λυρικό θέατρο έβαλε τη σφραγίδα του στη μουσική παιδεία και παράδοση ενώ το έδαφος ήταν γόνιμο και για την ανάπτυξη της λογοτεχνίας με κύριο αντιπρόσωπο τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό. Εδώ δημιουργήθηκε και η πρώτη φιλαρμονική της Ελλάδας το 1840 από το Νίκο Μάντζαρο, συνθέτη που μελοποίησε τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν" του Σολωμού.

Σ' όλες τις εκδηλώσεις που συνοδεύονται από χορό μπορεί κανείς να θαυμάσει ζευγάρια σε εντυπωσιακές χορευτικές φιγούρες που με τα ζωηρά βήματα, τα χαριτωμένα τσακίσματα και το χαρούμενο ρυθμό μεταφέρουν ένα αίσθημα αισιοδοξίας στο θεατή. Η τοπική ενδυμασία των γυναικών χαρακτηρίζεται από ζωηρά έντονα χρώματα, κεντημένες ποδιές, πλούσια κοσμήματα, πολύχρωμα μαντήλια.