Το αντάλλαγμα που λαμβάνει ο εργαζόμενος για την παρεχομένη εργασία του είναι οι αποδοχές, οι οποίες διακρίνονται σε τακτικές και έκτακτες.
Τακτικές είναι οι σταθερές και μόνιμες παροχές που καταβάλλονται από τον εργοδότη στον εργαζόμενο, βάσει ατομικής συμφωνίας, συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητικής απόφασης κ.λπ. και περιλαμβάνουν τον μισθό, τα πάσης φύσεως επιδόματα επί του μισθού, συμπληρωματικές παροχές σε χρήμα ή σε είδος, τα επιδόματα εορτών και αδείας και τις προσαυξήσεις.
Έκτακτες είναι αυτές που χορηγούνται, και πάλι ως αντιπαροχή της εργασίας, αλλά εφάπαξ ή σε μη τακτικά διαστήματα και δεν υπάρχει βεβαιότητα για την επανάληψή τους και περιλαμβάνουν εκείνες που προκύπτουν από την υπερωριακή απασχόληση, τη νυχτερινή εργασία, τα διάφορα bonus κι εν γένει τις οικειοθελείς παροχές, με την προϋπόθεση ότι διατηρείται επιφύλαξη ως προς την μελλοντική καταβολή τους. Ειδικότερα, οι οικειοθελείς παροχές είναι χρηματικές ή και μη παροχές του εργοδότη προς τον μισθωτό, πέρα από τον βασικό μισθό, που καταβάλλονται, χωρίς νόμιμη ή και συμβατική υποχρέωση του πρώτου, ως αντάλλαγμα για την παρεχόμενη εργασία, και σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, ως ένα περαιτέρω κίνητρο για μεγαλύτερη αποδοτικότητα και ζήλο.
Όμως, σε αυτή την περίπτωση νομολογιακά έχει κριθεί ότι μπορούν να καταλήξουν σε σιωπηρή σύμβαση για τακτική καταβολή τους και να αποτελέσουν προσαύξηση του μισθού, εάν ο εργοδότης δεν επιφυλάξει στον εαυτό του, ρητώς και με έγγραφο τύπο, το δικαίωμα για ελεύθερη διακοπή ή ανάκληση.
Αν λοιπόν δεν γίνουν με επιφύλαξη δικαιώματος, τότε η οικειοθελής παροχή παύει να είναι οικειοθελής και αποτελεί μέρος των τακτικών αποδοχών με όλες τις περαιτέρω συνέπειες και δεν μπορούν να περικοπούν μονομερώς από τον εργοδότη.
Γι' αυτό, όταν δεν υπάρχει η πρόθεση δέσμευσης, πρέπει να διατυπώνεται ρητά από τον εργοδότη:
α) ότι πρόκειται για οικειοθελή παροχή,
β) προβαίνει σ' αυτή από χαριστική διάθεση και όχι από νόμιμη ή συμβατική υποχρέωση,
γ) ότι ακόμα και αν καταβάλλεται τακτικά δεν πρέπει να δημιουργηθεί η πεποίθηση ότι πρόκειται για τακτικές αποδοχές και
δ) ότι εξαρτάται αποκλειστικά από τον ίδιο η καταβολή της στο μέλλον.
Αν ισχύουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, τότε πρόκειται περί οικειοθελών παροχών και δεν αποτελούν μέρος των τακτικών αποδοχών και συνεπώς μπορούν να περικοπούν, χωρίς η ενέργειά αυτή από τη μεριά του εργοδότη να θεωρείται ότι συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας.
Αν δεν τηρηθεί η επιφύλαξη, έχει κριθεί ότι πρόκειται για τακτικές αποδοχές. Μάλιστα και μία φορά να καταβλήθηκαν, χωρίς την επιφύλαξη για μελλοντική ανάκληση της παροχής στο μέλλον, επαρκεί. Γι' αυτό, καλό θα είναι αυτή η επιφύλαξη να αποδεικνύεται, άρα να διατυπώνεται εγγράφως και να βεβαιώνεται ότι έλαβαν γνώση οι εργαζόμενοι.
