Η πρωτοφανής πιστωτική κρίση αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει την πόρτα μας. Η παγκόσμια ύφεση καραδοκεί και πολλοί πιστεύουν ότι ο παγκόσμιος τουρισμός θα είναι από τα πρώτα θύματα από το τσουνάμι που έρχεται. Και όμως, φέτος φαινόταν μια καλή χρόνια για τον τουρισμό παγκοσμίως, που κατέγραφε αύξηση σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού της τάξης του 5%. Την ώρα λοιπόν που ο παγκόσμιος τουρισμός ήταν σε ανάπτυξη, εμείς είχαμε πέσει σε στασιμότητα, σε ύφεση. Έτσι τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη κρίση όχι από θέση ισχύος αλλά από μειονεκτική. Τι μέλλει γενέσθαι; Τι πρέπει να γίνει στον τουρισμό ώστε να έχουμε τις λιγότερες δυνατό δυσμενείς επιπτώσεις;
Κατ΄ αρχήν δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε και να πουληθούμε όσο όσο. Ο τουρισμός μας έχει ξαναζήσει κρίσεις και έχει βγει παλικάρι. Κρίση σε τοπικό επίπεδο είχε ξαναπεράσει ο τουρισμός μας μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τις συρράξεις που ακολούθησαν. Μεγάλη παγκόσμια κρίση μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, τον πόλεμο στο Ιράκ, την επιδημία SΑRS κ.λπ., που είχαν οδηγήσει σε παγκόσμια τουριστική ύφεση, σε ποσοστό 6%.
Ότι έχουμε περάσει άλλες κρίσεις δεν αλλάζει τα γεγονότα που έρχονται, ούτε προδικάζει τη διάρκεια της αντοχής μας και τα μέσα που πρέπει να λάβουμε. Η τωρινή παγκόσμια κρίση έχει όμως ορισμένα κοινά στοιχεία για τον τουρισμό με την κρίση που προκάλεσε η 11η Σεπτεμβρίου. Τότε, κυρίως λόγω του φόβου, ο κόσμος σταμάτησε να ταξιδεύει.
Τώρα υπολογίζεται ότι ο κόσμος θα σταματήσει να ταξιδεύει πάλι όχι από φόβο αλλά γιατί θα έχει λιγότερο εισόδημα, λιγότερα λεφτά να ξοδέψει. Υπολογίζεται δηλαδή ότι η ύφεση θα περάσει στα νοικοκυριά και επομένως το διαθέσιμο εισόδημα θα συρρικνωθεί και έτσι αυτοί που θα ταξιδεύουν θα είναι λιγότεροι. Να λοιπόν ένα σημείο που πρέπει να αντιμετωπίσει ένα «Σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση επιπτώσεων στον τουρισμό από την παγκόσμια πιστωτική κρίση» που θα έπρεπε άμεσα να καταρτιστεί. Εφόσον λοιπόν τα διαθέσιμα εισοδήματα για ταξίδια θα είναι λιγότερα, οι «δυνητικοί τουρίστες» λιγότεροι, άρα θα τους προσελκύσουν προορισμοί που είναι πιο ανταγωνιστικοί, όπου η αξία κάθε ευρώ θα έχει μεγαλύτερο όφελος για τον καταναλωτή, δηλαδή όπου θα σέβονται το ευρώ του. Οι επιχειρηματίες θα φροντίσουν, το κράτος όμως θα πρέπει να εντείνει τους ελέγχους. Οι αρπαχτές θα είναι ό,τι το χειρότερο για όλους μας. Παράλληλα όμως, εφόσον είμαστε ανταγωνιστικοί, με την κατάλληλη στοχευόμενη διαφήμιση να κάνουμε αισθητή την παρουσία μας σε επιλεγμένες αγορές- όχι βέβαια με διαφήμιση για την εσωτερική μας αυτοϊκανοποίηση με χιλιοειπωμένα κοινότοπα σλόγκαν.
Θέλει σήκωμα τα μανίκια και πολλή δουλειά. Χρειάζεται παράλληλα οι βασικοί διαμορφωτές του προϊόντος, φορείς του τουρισμού και κράτος, να καθήσουν μαζί και να συμφωνήσουν τα δέκα σημεία άμεσων ενεργειών με βασικό στόχο, μεταξύ των άλλων, να μην πληγούν οι 800.000 εργαζόμενοι που απασχολούνται έμμεσα ή έμμεσα στον τουρισμό.
Πού θα βρεθούν τα λεφτά; Μα αυτά υπάρχουν- για τη διαφήμιση να χρησιμοποιηθούν από τα ποσοστά των κερδών του καζίνου που ήδη πηγαίνουν στον ΕΟΤ και για τα έργα υποδομής από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ). Πρέπει λοιπόν να γίνει έμμεσα αναθεώρηση του ΕΣΠΑ με στόχο τη διάθεση περισσότερων πιστώσεων για τον τουρισμό, αν συμφωνούμε βέβαια ότι ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας. Ασφαλώς το κυριότερο είναι να αρχίσει η εφαρμογή του ΕΣΠΑ, γιατί ΕΣΠΑ ακούμε και ΕΣΠΑ δεν βλέπουμε, παρά μόνο στη διαφήμιση της τηλεόρασης.
Του Γιάννη Πατέλλη από ΤΑ ΝΕΑ
