1 Γίνεται μεταφορά στα αφορολόγητα ποσά λόγω παιδιών από σύζυγο σε σύζυγο;
Ναι, αν ο ένας σύζυγος δεν έχει εισόδημα, το αφορολόγητο ποσό που δικαιούται για τα παιδιά μεταφέρεται στον άλλο σύζυγο και αυξάνει το αφορολόγητο ποσό αυτού.
2 Μισθωτοί και συνταξιούχοι που έχουν και άλλα εισοδήματα;
Μπορεί να γίνονται λίγο περίπλοκα τα πράγματα, όμως μάλλον η νέα διάταξη είναι ευνοϊκή από φέτος. Συγκεκριμένα, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών οι φορολογούμενοι των οποίων το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 50% του συνολικού τους εισοδήματος. Παράδειγμα: Εστω ότι ένας μισθωτός δηλώνει συνολικό εισόδημα 22.000 ευρώ αλλά τα 13.000 ευρώ τα έχει εισπράξει όχι από μισθό του αλλά από κάποιο ελευθέριο επάγγελμα (π.χ. ως ελεύθερος λογιστής).
Θα φορολογηθεί όχι με την κλίμακα των μισθωτών, αλλά με αυτή των μη μισθωτών - επαγγελματιών, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση, αφού ο φόρος διαμορφώνεται σε 3.125 ευρώ αντί 2.900 ευρώ.
Προσοχή: Ομως δεν απαιτείται αυτή η προϋπόθεση, δηλαδή το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες να υπερβαίνει το 50% του συνολικού εισοδήματος, για τους συνταξιούχους που εκτός από τη σύνταξή τους δηλώνουν και εισοδήματα από ακίνητα και από γεωργικές επιχειρήσεις. Εάν όμως οι συνταξιούχοι αυτοί, εκτός από τις τρεις αυτές πηγές, τη σύνταξή τους, ακίνητα και αγροτικό εισόδημα, δηλώνουν επιπλέον και εισοδήματα από άλλες πηγές, π.χ. από κινητές αξίες, από ελευθέρια επαγγέλματα κ.λπ. τότε θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μη μισθωτών επαγγελματιών, εφόσον βέβαια το εισόδημά τους μόνο από τη σύνταξή τους συγκρινόμενο με το συνολικό, είναι κατώτερο από το 50%.
3 Μισθοί, ημερομίσθια, επιδόματα, υπερωρίες κ.λπ.
Κωδικοί 301-302: Αθροισμα καθαρών ποσών από μισθούς, ημερομίσθια κ.λπ.
Ολα όσα προηγήθηκαν σε προηγούμενα δημοσιεύματα για μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και λοιπές αποδοχές που ανήκουν στην κατηγορία μισθωτές υπηρεσίες, και διακρίνονται σε φορολογούμενα και απαλλασσόμενα, μας βοηθούν να συμπληρώσουμε χωρίς δυσκολίες τους κωδικούς του υποπίνακα 4Α του εντύπου Ε1 της δήλωσης.
Επίσης η επαρκής αναφορά που κάναμε για τις βεβαιώσεις αποδοχών που σας χορήγησε ο εργοδότης σας (Δημόσιο, ΝΠΔΔ, επιχειρήσεις, οργανισμοί κ.λπ.), σας δίνουν τη δυνατότητα να τα καταφέρετε και να φτιάξετε μόνος σας τη δήλωση.
4 Προσοχή: Γράφουμε το καθαρό φορολογητέο ποσό.
Ετσι στους κωδικούς 301-302 θα γράψετε αθροιστικά το καθαρό ποσό από μία ή περισσότερες βεβαιώσεις που χρειάστηκε να έχετε για το έτος 2005. Προσοχή και πάλι: Γράφουμε το καθαρό φορολογητέο ποσό που μένει μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών κρατήσεων και μόνο. Δεν αφαιρούμε τον φόρο για την εξεύρεση του καθαρού ποσού. Τον αναλογούντα και τον παρακρατηθέντα φόρο, αθροιστικά αν έχουμε περισσότερες από μία βεβαιώσεις, γράφουμε στον Πίνακα 8, στους κωδικούς 313 έως 316.
5 Πολιτική Αεροπορία - Εμπορικό Ναυτικό
Οι αξιωματικοί, το κατώτερο πλήρωμα εμπορικού πλοίου και το ιπτάμενο προσωπικό της Πολιτικής Αεροπορίας γράφουν στους παραπάνω κωδικούς τα ποσά των καθαρών αποδοχών τους σε ευρώ, από τις αντίστοιχες βεβαιώσεις των εργοδοτών τους. Προσοχή: Οι βεβαιώσεις αυτές πρέπει να αναφέρουν τη χρονική διάρκεια της εργασίας και τις αμοιβές που πράγματι καταβλήθηκαν και όχι μόνο τις αμοιβές που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις. Αν οι αμοιβές έχουν καταβληθεί σε ξένο νόμισμα, πρέπει να μετατραπούν τα ποσά σε ευρώ με την ισοτιμία κατά τον χρόνο καταβολής των αμοιβών (βλ. εγκ. ΠΟΛ 1017/3.2.2003 και εγγρ. 10556 86/1603/5.7.2004).
Προσοχή: Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι μισθωτοί πρέπει να μην παραλείψουν να συμπληρώσουν με «Χ» πάνω στη λέξη ΝΑΙ στους κωδικούς 911-912 του Πίνακα 2. Και τούτο γιατί φορολογούνται με ειδικό ευνοϊκό καθεστώς. Συγκεκριμένα για τα πρόσωπα αυτά η παρακράτηση του φόρου στις αμοιβές τους από μισθούς, ημερομίσθια, επιχορηγήσεις, επιδόματα οικογενειακά κ.λπ. γίνεται με αναλογικούς συντελεστές (15% ιπτάμενο προσωπικό, 3% αξιωματικοί εμπορικού ναυτικού, 1% κατώτερο πλήρωμα). Ετσι σε περίπτωση που ο φόρος με τους συντελεστές αυτούς είναι μεγαλύτερος από τον φόρο με βάση την κλίμακα, επιστρέφεται το επιπλέον ποσό φόρου μετά την υποβολή της δήλωσης (σχ. άρθρο 9, παρ. 6, ΚΦΕ - Ν. 2238/94 και εγκ. ΠΟΛ 1095/17.3.97).
6 Κύριες συντάξεις
Κωδικοί 303-304: Το άθροισμα των καθαρών ποσών μόνο από κύριες συντάξεις.
Οι κύριες συντάξεις γράφονται στους κωδικούς 303-304, ενώ οι συντάξεις από τα επικουρικά ταμεία γράφονται στον αμέσως πιο κάτω.
Προσοχή: Αν στην ίδια βεβαίωση έχουν συμπεριληφθεί τόσο η κύρια σύνταξη όσο και η επικουρική και η κάθε μία έχει γραφτεί σε ξεχωριστή σειρά, θα πρέπει να προσέξετε. Εδώ στους κωδικούς 303-304 θα γράψετε μόνο το ποσό της κύριας σύνταξης, ενώ το ποσό της επικουρικής σύνταξης θα το γράψετε στους κωδικούς 321-322
Αναδρομικά του ΛΑΦΚΑ: Εφιστούμε την προσοχή σας, ότι σε καμία περίπτωση δεν θα συμπεριλάβετε στη σύνταξή σας τα αναδρομικά του ΛΑΦΚΑ που εισπράξατε μέσα στο 2007, γιατί αυτά είχαν ήδη φορολογηθεί. Τα ποσά αυτά μπορείτε να τα γράψετε στους κωδικούς 659-660 του πίνακα 6 για δικαιολόγηση τεκμηρίων.
7 Χωριστά οι επικουρικές, τα μερίσματα και τα βοηθήματα.
Κωδικοί 321-322: Το άθροισμα των καθαρών ποσών από επικουρικές συντάξεις.
Αθροίστε αν έχετε περισσότερες από μια επικουρικές συντάξεις για να γράψετε το συνολικό καθαρό ποσό στους κωδικούς εδώ 321-322. Στους ίδιους κωδικούς γράφονται αθροιστικά τα καθαρά ποσά από μερίσματα και βοηθήματα που πήρατε ως συνταξιούχος από ταμεία μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοηθείας και επικουρικά ταμεία.
8 Το ΕΚΑΣ
Κωδικοί 305-306: Το καθαρό ποσό του ΕΚΑΣ.
Το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) υπάγεται στα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και φορολογείται, συμπεριλαμβανόμενο στα υπόλοιπα εισοδήματα. Εδώ γράφεται χωριστά.
9 Εφημερίες γιατρών, επιλογή φορολόγησης.
Κωδικοί 317-318: Εφημερίες γιατρών, αμοιβές αθλητών, επιδόματα ανέργων.
Εδώ θα γραφούν από τη βεβαίωση αποδοχών:
α) Οι καθαρές αμοιβές των γιατρών από εφημερίες για πάνω από δύο τον μήνα (ενεργός εφημερία, μεικτή εφημερία και εφημερία ετοιμότητας). Πρόκειται για τους γιατρούς που είναι ενταγμένοι στο ΕΣΥ ή είναι πανεπιστημιακοί γιατροί που δεν ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, ή είναι ειδικευόμενοι γιατροί ή, τέλος, είναι γιατροί με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση στο ΙΚΑ. Για το ποσό που αντιστοιχεί στις υπόλοιπες ημέρες εφημερίας του μήνα, δηλαδή για τις πέραν των δύο (2), παρακρατείται φόρος με συντελεστή 20%, και με την παρακράτηση αυτή, αν ο γιατρός θέλει να φορολογηθεί αυτοτελώς και να εξαντλήσει έτσι τη φορολογική του υποχρέωση, έχει αυτή την επιλογή. Εχει όμως και το δικαίωμα να επιλέξει για να φορολογηθεί γι' αυτά τα εισοδήματα συνολικά με τα λοιπά εισοδήματά του.
Ετσι στην περίπτωση που επιλέξει να φορολογηθεί αυτοτελώς, γιατί θα δει ότι τον συμφέρει με το 20%, δεν θα γράψει τα πιο πάνω ποσά στους κωδικούς, εδώ 317-318, αλλά στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6, όπου γράφονται τα εισοδήματα όχι για να ξαναφορολογηθούν, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μείωση τεκμηρίων κ.λπ.
Στην αντίθετη περίπτωση που ο γιατρός επιλέξει να φορολογηθεί με όλα τα υπόλοιπα εισοδήματά του, γιατί έτσι τον συμφέρει (π.χ. έχει υπόλοιπα εισοδήματα, μέχρι το όριο της κλίμακας των 12.000 ευρώ, όπου πάνω από αυτό το ποσό ο συντελεστής φόρου είναι 29%), τότε θα συμπληρώσει με τα ποσά των εφημεριών τους κωδικούς εδώ 317-318 (σχ. άρθρο 57, παρ. 3, ΚΦΕ - εγκ. 1217/24.7.2000).
10 Ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές.
(β) Στους ίδιους κωδικούς 317-318, θα γραφούν τα χρηματικά ποσά που έχουν λάβει ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές ή άλλοι αμειβόμενοι αθλητές, από ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες ή αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία κατά την υπογραφή του συμβολαίου μεταγραφής ή την ανανέωσή του (σχ. άρθρο 14, παρ. 2, ΚΦΕ - εγκ. ΠΟΛ 1080/13.3.1996). Ο φόρος που παρακρατείται στις πιο πάνω αμοιβές είναι 20%, και όσα ισχύουν για την επιλογή φορολόγησης των γιατρών -πιο πάνω- εφαρμόζονται και για τους εν λόγω αθλητές.
11 Τα επιδόματα πολύτεκνης μητέρας από 1-1-2007 δεν φορολογούνται ούτε με το 10%.
Προσοχή στους ίδιους κωδικούς 317-318, δεν θα γραφούν και κατά συνέπεια δεν φορολογούνται τα επιδόματα που παίρνει η πολύτεκνη μητέρα και επιδόματα από την απόκτηση τρίτου παιδιού, που σύμφωνα με το άρθρο 57, παρ. 4 του ΚΦΕ εφορολογούντο αυτοτελώς με 10%. Αυτό ίσχυσε μέχρι 31-12-06 και ο φορολογούμενος στην περίπτωση αυτή είχε την επιλογή:
Είτε να φορολογηθούν αυτοτελώς με 10% και εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, είτε να φορολογηθούν συνολικά με τα υπόλοιπα εισοδήματα. Η απαλλακτική αυτή ρύθμιση, που ασφαλώς είναι κοινωνικά δίκαιη, και έρχεται να ανακουφίσει τους πολύτεκνους όπως είπαμε ισχύει από 1-1-2007 (βλ. σχετικά ν. 3522/2006 άρθρο 5).
Συνεπώς τα επιδόματα παιδιών της πολύτεκνης μητέρας, καθώς και τα ποσά της ισόβιας σύνταξης, δεν γράφονται στους κωδικούς 317-318. Πάνω στη βεβαίωση για τα ποσά αυτά πρέπει να γράφεται η απαλλακτική διάταξη που τα εξαιρεί από τον φόρο. (Βλ. σχ. «Οικ. Κ.» προηγούμενου Σαββάτου, όπου επισημάναμε τη σημασία αναγραφής στη βεβαίωση της απαλλακτικής διάταξης.) Μπορούν όμως οι φορολογούμενοι που τους αφορά η περίπτωση των επιδομάτων αυτών να τα γράψουν (προαιρετικά) στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6 για δικαιολόγηση τεκμηρίων.
Επίσης επισημαίνουμε εδώ ότι και οι ισόβιες συντάξεις των πολύτεκνων μητέρων απαλλάσσονται από τον φόρο (βλ. προηγούμενη αναφορά μας στο προηγούμενο φύλλο, για τα επιδόματα ή παροχές που απαλλάσσονται από τον φόρο στο σύνολό τους). Τα ποσά αυτά γράφονται στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6, μόνο για δικαιολόγηση τεκμηρίων.
12 Επιδόματα ανέργων προβληματικών επιχειρήσεων.
(γ) Τέλος, στους κωδικούς 317-318 καταχωρίζονται τα επιδόματα ανέργων σε μισθωτούς προβληματικών επιχειρήσεων, στα οποία παρακρατείται φόρος 10%, και ισχύει και εδώ η πιο πάνω επιλογή του φορολογούμενου (σχ. άρθρο 57 παρ. 5 του ΚΦΕ).
Σημαντική διευκρίνιση: Σε όλες τις πιο πάνω περιπτώσεις των αμοιβών (α-γ) που αναλύσαμε και οι οποίες αφορούν τους κωδικούς 317-318, επαναλαμβάνουμε ότι ισχύει μία από τις δύο επιλογές που έχουν τα πρόσωπα αυτά. Δηλαδή είτε να προσθέσουν τις συγκεκριμένες αμοιβές τους στους κωδικούς 317-318, ώστε αυτές και όλα γενικώς τα φορολογούμενα εισοδήματά τους να φορολογηθούν με τις γενικές διατάξεις της κλίμακας του φόρου, είτε να μη τις προσθέσουν στους κωδικούς 317-318, οπότε γι' αυτές εξαιρετικά θα εξαντληθεί η φορολογική τους υποχρέωση στον παρακρατηθέντα και μόνο επί αυτών φόρο.
Προσοχή: Επομένως, στην πρώτη επιλογή πρέπει να γράψουν τα ποσά αυτών των συγκεκριμένων αμοιβών στους κωδικούς 317-318 του Πίνακα 4Α, και τον φόρο στους κωδικούς 609-610 του Πίνακα 8, ώστε αυτός να ληφθεί υπ' όψιν με τους άλλους παρακρατηθέντες φόρους στην εκκαθάριση του φόρου.
Στη δεύτερη επιλογή, δεν θα τα γράψουν στους κωδικούς 317-318, αλλά στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6 και τον φόρο που παρακρατήθηκε ειδικά γι' αυτές στους κωδικούς 433-434 του Πίνακα 6. (Σημ.: Η καταχώριση εδώ του φόρου γράφεται μόνο για λόγους πληροφόρησης της Υπηρεσίας και όχι για τον συνυπολογισμό του στην εκκαθάριση.)
13 Βουλευτική αποζημίωση, έξοδα παράστασης κ.λπ.
Κωδικοί 307-308: Βουλευτές, δικαστές κ.ά.
Προσοχή: Οσα αναφέραμε (βλ. φορολ. οδηγό μας 22-3-2008, «κρίσιμα σημεία sos για να αποφύγετε τις «παγίδες» της εφορίας») για τους κωδικούς 309-310 του Πίνακα 2 για τους βουλευτές συνδέονται με τους κωδικούς 307-308. Ετσι εφόσον γραφούν ποσά στους κωδικούς 307 ή 308, πρέπει να συμπληρωθούν και οι κωδικοί 313-314, 315-316 και 917-918 του Πίνακα 8, με τον φόρο που παρακρατήθηκε από τα εν λόγω εισοδήματα.
Στους κωδικούς εδώ 307-308 θα γράψουν οι βουλευτές, υπουργοί, ευρωβουλευτές, συνταξιούχοι βουλευτές κ.ά. το καθαρό ποσό των εισοδημάτων τους από την ιδιότητα αυτή. Επίσης φορολογούνται και τα ποσά από χορηγία και έξοδα παράστασης καθώς και από αποζημιώσεις, που εισπράττουν τα πρόσωπα αυτά.
14 Συντάξεις από γερμανικό ασφαλιστικό φορέα.
Εάν υπάρχει εισόδημα από συντάξεις γερμανικού ασφαλιστικού φορέα, διότι ο φορολογούμενος είχε εργαστεί στη Γερμανία, το ποσό της σύνταξης δεν θεωρείται εισόδημα και απαλλάσσεται από τον φόρο, μόνο εάν ο υπόχρεος είχε εργαστεί στον δημόσιο τομέα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να γράψει το ποσό αυτό της σύνταξης στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6 για κάλυψη τεκμηρίων. Διαφορετικά φορολογείται και το καθαρό ποσό θα γραφεί στους κωδικούς 321-322 του Πίνακα 4Α (από μισθωτές υπηρεσίες).
15 Συντάξεις που παίρνουν κάτοικοι Ελλάδας από το εξωτερικό (κωδ. 389-390).
Η σύνταξη από το εξωτερικό που λαμβάνει φορολογούμενος που κατοικεί στην Ελλάδα, φορολογείται στην Ελλάδα, άσχετα αν φορολογήθηκε ή απαλλάχθηκε από το αλλοδαπό κράτος. Στην περίπτωση όμως που φορολογήθηκε, παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, αλλά όχι παραπάνω από τον φόρο που αναλογεί στην Ελλάδα για τη σύνταξη αυτή.
Προσοχή: Αν όμως από τυχόν σύμβαση μεταξύ των κρατών για αποφυγή της διπλής φορολογίας προβλέπεται ότι η συγκεκριμένη σύνταξη:
α) Φορολογείται μόνο στην αλλοδαπή, τότε το ποσό της σύνταξης θα γραφτεί μόνο στους κωδικούς 659-660 του Πίνακα 6.
β) Φορολογείται και στις δύο χώρες, τότε το ποσό της σύνταξης θα γραφτεί στους κωδικούς 391-392 του Πίνακα 4Ζ, και ο φόρος που τυχόν καταβλήθηκε στο εξωτερικό στους κωδικούς 391-392 του Πίνακα 8.
γ) Φορολογείται μόνο στην Ελλάδα, οπότε το ποσό της σύνταξης θα γραφτεί στους κωδικούς 389-390 του Πίνακα 4Ζ και ο φόρος που τυχόν καταβλήθηκε στο εξωτερικό, δεν θα ληφθεί υπ' όψιν κατά παράβασιν της σχετικής σύμβασης. Αν όμως έχει γραφεί στους κωδικούς 651-652 του Πίνακα 8, θα διαγράφεται από τη ΔΟΥ.
16 Δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό και αμείβονται από το ελληνικό Δημόσιο.
Αν διατηρούν τη μόνιμη κατοικία τους στην Ελλάδα, αρμόδια ΔΟΥ είναι αυτή της κατοικίας τους.
Αν δεν έχουν μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα, μπορούν να υποβάλουν τη δήλωσή τους στη ΔΟΥ που είναι αρμόδια για τη φορολογία του αντικλήτου που έχουν ορίσει στην Ελλάδα.
Προσοχή: Κατά τη διάταξη του άρθρου 2, του ΚΦΕ - Ν. 2238/94, για τη φορολογία εισοδήματος, «οι έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, θεωρείται ότι κατοικούν στην Ελλάδα». Μπορούν να επιδίδουν τη δήλωσή τους στην προξενική αρχή, η οποία υποχρεούται να τη διαβιβάζει στη ΔΟΥ στην Ελλάδα που είναι αρμόδια για τη φορολογία τους.
