Νομοθετική ρύθμιση
Στην 21091/1946 απόφαση των Υπουργείων Οικονομίας και Εργασίας που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Α.Ν.28/1944 και ερμηνεύθηκε με τον Ν.866/1946 ορίζεται ότι στο υπαλληλικό και εργατοτεχνικό προσωπικό όλων γενικά των επιχειρήσεων και εργασιών που αποστέλλεται πρόσκαιρα για εργασία εκτός έδρας ο εργοδότης καταβάλλει πέρα από το μισθό τους, όλα τα οδοιπορικά έξοδά τους και επιπλέον ειδική ημερήσια αποζημίωση.
Τί θεωρείται εργασία εκτός έδρας
Όταν αναφερόμαστε στην απασχόληση του μισθωτού εντός έδρας εννοούμε τον τόπο της επαγγελματικής εγκατάστασης του εργοδότη, στον οποίο παρέχεται κατά τρόπο μόνιμο και συνήθη η εργασία του. Δηλαδή προϋπόθεση για τη χορήγηση της εκτός έδρας αποζημίωσης είναι να αποσταλεί ο μισθωτός σε νέο τόπο διαφορετικό απ’ αυτόν που έχει συμφωνηθεί ρητώς ή σιωπηρώς ως τόπος παροχής της εργασίας του, με σκοπό να απασχοληθεί πρόσκαιρα σ’ αυτόν και να διανυκτερεύσει επίσης (Α.Π. 540/92, 1165/99, 1425/2002).
Γενικά η ανωτέρω αποζημίωση οφείλεται σ’ εκείνους τους μισθωτούς οι οποίοι έχουν προσληφθεί για να εργαστούν σε ορισμένο τόπο, πλην όμως παρουσιάζεται ανάγκη να απασχοληθούν πρόσκαιρα, δηλαδή για λίγο χρόνο εκτός από τον τόπο αυτό.
Συνεπώς, όταν οι μισθωτοί είναι υποχρεωμένοι από τη σύμβαση εργασίας να απασχολούνται σε διάφορους τόπους μακριά από την έδρα τους (όπως λ.χ. οι εμπορικοί αντιπρόσωποι, οι επιθεωρητές μηχανών, κ.λπ.) καθώς και για την εκτέλεση μεταφορών σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, δεν πρόκειται πλέον για αποστολή προς εργασία και διανυκτέρευση εκτός έδρας.
Επίσης, όταν οι μισθωτοί μετατίθενται ή τοποθετούνται σε άλλο τόπο για μόνιμη εργασία δεν δικαιούνται να αξιώσουν την πληρωμή της ανωτέρω αποζημίωσης (Α.Π. 650/90, 1484/90, 1165/99).
Η έδρα εργασίας του μισθωτού δεν είναι ανάγκη να ταυτίζεται με την έδρα της επιχείρησης, αλλά ως τόπος παροχής της εργασίας μπορούν να συμφωνηθούν διάφοροι τόποι αν αυτό επιβάλλεται από το είδος και την φύση της παρεχόμενης εργασίας. Η σχετική συμφωνία μπορεί να είναι και σιωπηρή.
Σαν τόπος παροχής της εργασίας μπορεί να συμφωνηθεί και ορισμένη περιφέρεια, αν αυτό επιβάλλεται από το είδος της προσφερόμενης εργασίας ή ενδεχομένως περισσότεροι τόποι, όταν η φύση του εκτελούμενου έργου καθιστά αυτό αναγκαίο. Δεν επιτρέπεται όμως να καθοριστεί σαν τόπος παροχής της εργασίας συλλήβδην ολόκληρη η επικράτεια.
Προϋποθέσεις εκτός έδρας απασχόλησης
Ο μισθωτός θεωρείται ότι απασχολείται εκτός έδρας όταν συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
1) όταν ο μισθωτός μετακινείται πρόσκαιρα εκτός της περιοχής στην οποία βρίσκεται η επαγγελματική εγκατάσταση του εργοδότη, στην οποία ο μισθωτός παρέχει κατά τρόπο μόνιμο και συνήθη την εργασία του.
2) όταν ο μισθωτός κατά το στάδιο της πρόσκαιρης εκτός έδρας μετακίνησής του, προς απασχόληση, διανυκτερεύει στον εκτός έδρας τόπο.
Απαραίτητη, λοιπόν, προϋπόθεση για να εκληφθεί ως εκτός έδρας η απασχόληση ενός μισθωτού είναι αφενός μεν να έχει το στοιχείο της πρόσκαιρης μετακίνησης προς απασχόληση σε μέρος εκτός των ορίων της επαγγελματικής εγκατάστασης του εργοδότη, αφετέρου δε ο μισθωτός να πραγματοποιεί εκτός έδρας διανυκτέρευση στον εκτός έδρας τόπο.